زگیل‌های تناسلی زگیل‌های گوشتی رنگ یا خاکستری رنگی هستند که در ناحیه تناسلی و اطراف مقعد مردان و زنان ایجاد می‌شوند. گاهی اوقات به زگیل‌های تناسلی، کوندیلوما آکومیناتا یا زگیل‌های مقاربتی نیز گفته می‌شود. زگیل‌های تناسلی شایع‌ترین بیماری‌های انتقالی مقاربتی هستند که به دلیل انتقال ویروس به وجود می‌آیند. این زگیل‌ها به دلیل وجود ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می‌شوند.
زگیل‌های تناسلی در هر سنی ممکن است ایجاد شوند. سن بیشتر افراد مبتلا به زگیل‌های تناسلی بین 17 تا 33 سال است. زگیل‌های تناسلی به شدت مسری هستند. احتمال ابتلا به عفونت پس از اولین رابطه جنسی با فرد مبتلا به زگیل‌های تناسلی بسیار زیاد است. در کودکانی که کمتر از 3 سال دارند نیز ممکن است این زگیل‌ها به روش‌های غیر مقاربتی مانند تماس مستقیم با دست منتقل شوند. با این حال، وجود زگیل‌های تناسلی در کودکان ممکن است نشانه سوءاستفاده جنسی نیز باشد.
علت ابتلا به زگیل‌های تناسلی (HPV) چیست؟
زگیل‌های تناسلی به دلیل وجود ویروس انسانی پاپیلوما ایجاد می‌شوند. بیش از 100 نوع ویروس پاپیلومای انسانی تا کنون شناسایی شده است: حدود 40 نوع از این ویروس‌ها ممکن است باعث ایجاد عفونت در ناحیه تناسلی شوند.
- غالباً زگیل‌های تناسلی به دلیل وجود دو نوع ویروس (HPV-6 و HPV-11) ایجاد می‌شوند و این نوع از ویروس‌های پاپیلومای انسانی جزء یروس‌های کم‌خطر هستند بدان معنی که احتمال این که تبدیل به سرطان شوند کم است. ویروس‌های پاپیلومای انسانی دیگر نیز ممکن است باعث بروز تغییرات زیاد یا ابتلا به سرطان دهانه رحم در زنان شوند. HPV-16 نیز یک نوع ویروس پاپیلومای انسانی پرخطر است که باعث ابتلا به 50% سرطان‌های دهانه رحم در زنان می‌شود. ویروس‌های پاپیلومای انسانی از نوع 18، 31، 33، 35، 39، 45، 51، 52، 56، 58، 59 و 68 ویروس‌های پرخطر دیگر هستند. به ویروس پاپیلومای انسانی پرخطر، ویروس‌های آنکوژنیک نیز گفته می‌شود.
- زگیل‌های معمولی مشابه زگیل‌های تناسلی نیستند و به دلیل وجود نوع دیگر از ویروس پاپیلومای انسانی که باعث عفونت پوست می‌شود ایجاد می‌شوند.
- معمولاً حدود دو سوم افرادی که تماس‌های جنسی با فرد مبتلا به زگیل دارند در طول سه ماه دچار این زگیل‌ها می‌شوند.
- زگیل‌های تناسلی با داروهای ضدبارداری نیز به طور غیر مستقیم ارتباط دارند زیرا در صورت مصرف این داروها احتمال برقراری رابطه جنسی محافظت نشده، ارتباط با چند نفر و برقراری ارتباط جنسی در سن پایین افزایش می‌یابد
علائم و نشانه‌های ابتلا به زگیل‌های تناسلی چیست؟
با این که زگیل‌های تناسلی بدون درد هستند اما ممکن به دلیل محل، اندازه یا خارشی که ایجاد می‌کنند، آزاردهنده باشند.
- اندازه این زگیل‌ها ممکن است از کمتر از یک میلی‌متر تا چند سانتی‌متر باشد (در صورتی که زگیل‌ها به هم متصل شوند)
- مردان و زنان مبتلا به زگیل‌های تناسلی غالباً از وجود توده‌های بدون درد، خارشی و ترشح کننده شکایت دارند.
- به ندرت و در صورتی که این زگیل‌ها در مجرای ادرار ایجاد شوند (مجرایی که ادرار از ان خارج می‌شود) باعث خونریزی یا انسداد ادرار می‌شوند.
- زگیل تناسلی در مردان ممکن است باعث عفونت مجرای ادرار، آلت، بیضه یا ناحیه رکتال شود. زگیل‌ها ممکن است نرم و توده‌ای با سطح هموار (در طول آلت) یا سفت و خشن با برجستگی‌های زیاد (زگیل‌های مقعدی) باشند. برخی دیگر از این زگیل‌ها ممکن است شبیه گل کلم یا زمخت با سطحی تیره رنگ باشند. بیشتر این ضایعات، برجسته هستند اما برخی نیز ممکن است تخت باشند و فقط کمی از سطح پوست بالاتر بیایند. گاهی اوقات ضایعات ممکن است زیر مو یا در قسمت داخلی ختنه‌گاه مردان مستتر باشند.
- زگیل‌های تناسلی در زنان نیز ظاهری مشابه دارند و معمولاً در قسمت‌های مرطوب لابیا مینورا و دهانه واژن ایجاد می‌شوند. برای بررسی ضایعات در قسمت خارجی باید کانال واژینال، دهانه رحم و ناحیه انورکتال به طور کامل معاینه شوند. بیشتر زگیل‌های واژینال علامتی ندارند. زنان به ندرت ممکن است پس از ارتباط جنسی دچار خونریزی، خارش یا ترشحات واژینال شوند.
آیا واکسنی برای پیشگیری از ابتلا به زگیل‌های تناسلی وجود دارد؟
واکسن ویروس پاپیلومای انسانی (گاردیسال) در سال 2006 توسط سازمان غذا و داروی آمریکا مورد تأیید قرار گرفت. در حال حاضر استفاده از این واکسن هم برای مردان و هم برای زنانی که سن آنها بین 6 تا 26 سال است توصیه می‌شود. این واکسن بی‌خطر بوده و در پیشگیری از ابتلا به عفونت ناشی از وجود چهار نوع ویروس پاپیلومای انسانی (6، 11، 16 و 18) در زنانی که قبلاً دچار این ویروس نشده‌اند بسیار مؤثر است. به هر حال، این واکسن‌ها در افرادی که اخیراً دچار عفونت ناشی از ویروس پاپیلومای انسانی شده‌اند تأثیر نداشته و از آنها در برابر هیچ نوعی از ویروس محافظت نمی‌کند. مطالعات برای بررسی این که آیا استفاده از این واکسن‌ها در زنان سالخورده بی‌خطر و مؤثر است در حال انجام است.
از آنجا که هیچ درمانی 100 درصد مؤثر نیست، باید از گسترش ویروس پاپیلومای انسانی که باعث ایجاد زگیل‌های تناسلی و برخی سرطان‌ها می‌شود جلوگیری کرد. انتقال زگیل‌های تناسلی در صورت استفاده از کاندوم کاهش می‌یابد و فرد مبتلا به این زگیل‌ها باید تا درمان کامل از برقراری رابطه جنسی خودداری نماید.
چه موقع برای درمان زگیل‌های تناسلی باید تحت مراقبت‌های پزشکی قرار گرفت؟
اگر شما دچار زگیل‌های تناسلی شده‌اید باید برای درمان به پزشک مراجعه کنید.
در صورت وجود خونریزی از زگیل‌ها که با فشار دادن آنها کنترل نمی‌شود باید به پزشک مراجعه کنید. زگیل‌هایی که مجرای ادرار را مسدود می‌کنند و مانع ادرار کردن شما می‌شوند باید بی‌درنگ تحت درمان قرار گیرند.
آیا آزمایش‌هایی برای تشخیص ابتلا به زگیل‌های تناسلی وجود دارد؟
تشخیص غالباً بر اساس بررسی سوابق پزشک و ظاهر زگیل‌های تناسلی انجام می‌شود.
- گاهی اوقات، تشخیص ضایعات صرفاً با کمک روش پیشرفته‌ای به نام استووایتنینگ امکان‌پذیر است. در این روش، محلول اسید استیک 5 درصد به مدت 5 تا 10 دقیقه روی ناحیه مشکوک مالیده می‌شود. رنگ قسمت‌هایی که دچار عفونت است سفید می‌شود.
- در روش بزرگنمایی قسمت مشکوک (کولپوسکوپی) از یک اسکوپ برای دیدن ضایعات استفاده می‌شود. کولپوسکوپ در زنان ممکن است برای بررسی ضایعات در کانال واژینال و دهانه رحم مورد استفاده قرار گیرد.
- پاپ اسمیر روتین نیز باید همیشه برای بررسی عفونت‌های ناشی از وجود ویروس پاپیلومای انسانی و سلول‌های غیرعادی در دهانه رحم انجام شود.
- در صورتی که ضایعات غیرطبیعی باشند یا پس از درمان دوباره ایجاد شوند باید بایوپسی انجام شود.
- تست‌های آزمایشگاهی نیز برای تأیید وجود عفونت ناشی از وجود ویروس پاپیلومای انسانی باید انجام شوند.
درمان زگیل‌های تناسلی
یک روش خاص برای درمان زگیل‌های تناسلی وجود ندارد. برخی اقدامات درمانی وجود دارند که البته نمی‌توان گفت که در رفع کامل زگیل‌های تناسلی و پیشگیری از عود دوباره آنها صد در صد مؤثر است. زمان که عفونت ناشی از ویروس پاپیلومای انسانی اتفاق افتاد، درمان آن غیرممکن است. زگیل‌های تناسلی ممکن است در 10 تا 20 درصد افراد خود به خود در یک دوره 3 تا 4 ماهه از بین بروند.
- کرایوتراپی: در این روش، زگیل‌ها با استفاده از مایع نیتروژن یا “کرایوپراب” فریز می‌شوند. این یک روش درمانی اولیه عالی است زیرا نرخ موفقیت‌آمیز بودنان با عوارض جانبی کم زیاد است.
- لیزر درمانی: از این روش برای درمان زگیل‌های شدید یا زگیل‌هایی که دوباره عود کرده‌اند استفاده می‌شود. برای انجام این روش از بیحسی موضعی، منطقه‌ای یا بیهوشی عمومی استفاده می‌شود. لیزر، زگیل‌های تناسلی را به صورت فیزیکی از بین می‌برد. از معایب این روش می‌توان به هزینه بالا، طولانی بودن طول دوره بهبودی، به جا ماندن اسکار و احتمال پخش ویروس در هوا به دلیل استفاده از لیزر اشاره کرد.
- الکترودسیکیشن: در این روش از جریان الکتریکی برای از بین بردن زگیل‌ها استفاده می‌شود. این روش در مطب و تحت بیحسی منطقه‌ای انجام می‌شود. نکته قابل توجه این که دود ناشی از این روش ممکن است باعث ایجاد عفونت شود.
دارو برای درمان زگیل تناسلی
برخی داروها برای درمان زگیل‌های تناسلی وجود دارند که می‌توان از آنها به جای روش‌های درمانی دیگر استفاده کرد.
- رزین پودوفیلوم (پودبین – 25، پودوفین) معمولاً توسط متخصص مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- پودوفیلوکس (کوندیلوکس) معمولاً در منزل استفاده می‌شود و نسبت به رزین پودوفیلوم قدرت درمانی بیشتری دارد. پودوفلوکس همچنین برای پیشگیری از ابتلا به عفونت نیز مؤثر است.
- تری کلرواستیک اسید یا بی کلراستیک اسید نیز معمولاً استفاده می‌شود ولی جواب دهیان غالباً ناقص است و احتمال بازگشت زگیل‌ها پس از استفاده از آن بیشتر بوده و باعث بروز درد و سوزش نیز می‌شود.
- فلورواوراسیل – 5 (افودکس) به صورت کرم استفاده می‌شود و یک درمان بلند مدت محسوب می‌شود. استفاده از این کرم ممکن است باعث سوزش شود و عوارض جانبی زیادی هم دارد.
- اینترفرون آلفا – ان 3 (آلفرون ان) یک روش تزریقی برای درمان زگیلی است که با استفاده از روش‌های درمانی دیگر از بین نرفته است ولی عوارض جانبی زیادی به دنبال دارد.
- ایمیکویمود (آلدرا) به صورت کرم استفاده می‌شوند و سوزش موضعی پوست، شایع‌ترین عارضه جانبی آن است.
درمان‌های طبیعی و خانگی زگیل تناسلی
از آنجا که ابتلا به زگیل‌های تناسلی لزوماً علامتی به جز ظاهر آن ندارد، نیاز زیادی به درمان‌های خانگی ندارد. به هر حال تشخیص وجود زگیل‌های تناسلی از اهمیت زیادی برخوردار است.
- اقدامات احتیاطی برای پیشگیری از تروما در ناحیه‌ای که ممکن است دچار خونریزی شود را انجام دهید.
- اقدامات پیشگیرانه در هنگام ارتباط جنسی را مورد نظر قرار دهید.
- از آنجا که خود زگیل‌ها، عفونی هستند از لمس کردن آنها پرهیز کنید. زگیل‌ها را نکنید و فشار ندهید.
انجام عمل جراحی برای درمان زگیل‌های تناسلی
می‌توان زگیل‌ها را در مطب و با استفاده از بیحسی موضعی برید. این کار معمولاً زمانی انجام می‌شود که اندازه زگیل‌ها کوچک بوده و تعداد آنها نیز کم باشد. از بین بردن یا برداشتن زگیل‌ها به روش جراحی در ریشه‌کن کردن آنها نسبت به روش‌های درمانی دیگر مؤثرتر است اما احتمال عود دوباره آنها نسبتاً زیاد است.
چشم‌انداز فرد مبتلا به زگیل‌های تناسلی چیست؟
زنان مبتلا به زگیل‌های تناسلی برای انجام پاپ اسمیر روتین و بررسی ابتلا به عفونت ناشی از وجود ویروس پاپیلومای انسانی در کانال واژینال و دهانه رحم به پزشک مراجعه کنند. اگر زگیل‌های تناسلی با اقدامات درمانی اولیه به طور موفقیت‌آمیزی درمان نشدند باید دوباره به پزشک یا متخصص پوست و مو مراجعه شود تا روش‌های درمانی دیگر مورد بررسی قرار گیرد.
در بسیاری از موارد، زگیل‌های تناسلی نسبت به درمان واکنش نمی‌دهند با پس از بین رفتن دوباره عود می‌کنند.
غالباً زگیل‌های تناسلی در دوران بارداری ایجاد می‌شود یا افزایش می‌یابد. عفونت‌های خفته نیز ممکن است در این دوران فعال شوند. وجود زگیل‌های تناسلی در واژن یا دهانه رحم ممکن است در وضع حمل اشکال ایجاد کند و این نوع زگیل‌ها باعث افزایش سریع خونریزی می‌شوند. این زگیل‌ها غالباً پس از وضع حمل خود به خود از بین می‌روند. خطر واقعی زمانی است که نوزاد تازه متولد شده در حین تولد و از طریق کانال تولد دچار عفونت شده باشد. ویروس پاپیلومای انسانی ممکن است باعث ابتلا به یک بیماری خطرناک در نوزادان به نام پاپیلوماتوز تنفسی مکرر شود که یک بیماری تنفسی مهلک است. پاپیلوماتوز یا زگیل‌ها به سرعت ایجاد شده و گسترش می‌یابند گاهی اوقات باعث انسداد مجرای تنفسی کودک می‌شوند که بسیار خطرناک است.
