خط خنده به دو خطی گفته میشود که در هنگام خندیدن و لبخند زدن در دو طرف دهان ایجاد میگردد و از قسمت پایین بینی شروع میشود و تا دو طرف فک امتداد پیدا میکند. در این حالت علاوه بر خط خنده شما میتوانید شاهد خطوط پنجه کلاغی در اطراف چشم خود نیز باشید. بعضی از افراد هنگامی که لبخند میزنند یا میخندند بینی خود را نیز جمع میکنند و تعدادی چین و چروک روی تیغه ی ابتدایی بینی ایجاد میگردد. روشهای متعددی برای از بین بردن خط خنده و پیشگیری از بدتر شدن آن وجود دارد که تزریق بوتاکس یکی از این روشهای موجود است.
چه عواملی باعث به وجود آمدن خط خنده میشوند؟
به طور طبیعی خط خنده به علت حرکات مداوم عضلات صورت در هنگام خندیدن و لبخندی زدن به وجود میآید و با گذر زمان این حرکت منجر به تشکیل چین و چروک و تعدادی خطوط دائمی در اطراف دهان میشود. با بالا رفتن سن و کاهش سطح کلاژن و الاستین پوست این چین و چروک بدتر میشوند. خط خنده اطراف دهان که تحت عنوان چروک بینی تا دهان نیز شناخته میشوند معمولاً از ۲۵ سالگی به وجود میآیند و با بالا رفتن سن بیشتر جلب توجه میکنند. این خطوط علاوه بر آنکه به علت حرکات تکراری صورت به وجود میآیند، کاهش کلاژن و الاستین نیز در به وجود آمدن آنها نقش دارد. بالا رفتن سن و رسیدن به دوران پیری نیز باعث به وجود آمدن تغییرات در چربی صورت و کاهش حجم آن میشود در نتیجه پوست شما شل میشود و خطوط اطراف دهان و بینی عمیق تر خواهند شد. به این ترتیب پیشگیری از به وجود آمدن چین و چروک صورت تا حدودی غیر قابل اجتناب است و یک بخش طبیعی از فرآیند پیری محسوب میشود. با این حال عمیق شدن خط خنده به فاکتورهای محیطی و رفتاری متعددی بستگی دارد. برخی از فاکتورهایی که در به وجود آمدن خط خنده نقش دارند به شرح زیر میباشند:
سه فاکتوری که در به وجود آمدن خط خنده نقش مهمتری را ایفا میکنند به شرح زیر میباشند:
- استفاده نکردن از کرم ضد آفتاب
- استعمال دخانیات
- رژیم غذایی سرشار از مواد قندی
- استرس
- نداشتن خواب کافی
- آلودگی هوا
استفاده نکردن از کرم ضد آفتاب
تقریباً حدود ۹۰ درصد از چین و چروک صورت و آسیب آن به علت پرتوهای فرابنفش خورشید به وجود میآید. پرتوهای فرابنفش خورشید به دو پرتوی دیگر تبدیل میشود که به اشکال مختلف بر سلامت پوست تاثیر میگذارند. یکی از این پرتوها انرژی بیشتری دارد و میتواند به لایه زیرین پوست نفوذ کند و به راحتی توسط دی ان آ و ملانین جذب میشود و باعث بروز تغییرات رنگ پوست و سرطان خواهد شد. مهمترین مشکلی که پس از قرار گرفتن در مقابل نور خورشید و آسیب دیدگی پوست به وجود میآید آفتاب سوختگی است که در طول روزهای تابستان بیشتر رخ میدهد.
پرتوهای خورشید میتوانند با نفوذ به لایههای عمیق پوست به تولید رادیکالهای آزاد بپردازند که به هسته سلول آسیب میرساند و باعث تجزیه کلاژن و الاستین میگردند. به این ترتیب با بالا رفتن سن احتمال آسیب دیدگی پوست و به وجود آمدن چین و چروک افزایش پیدا میکند. آسیب دیدگی پوست ناشی از پرتوهای خورشید فوراً خود را نشان میدهد و معمولاً چند سال طول میکشد تا شما شاهد آسیب دیدگی پوست خود باشید. نکته مهمی که باید بدانید این است که پرتوهای فرابنفش خورشید همیشه به بدن برخورد میکنند و در روزهای سرد و ابری نیز میتوانند به پوست شما آسیب برسانند. این پرتوها حتی میتوانند از عینک شما نیز عبور کنند و استفاده از عینک نامناسب باعث آسیب دیدگی چشم نیز خواهد شد. به این ترتیب استفاده نکردن از کرم ضد آفتاب یکی از علل عمیق شدن خط لبخند محسوب میشود.
استعمال دخانیات
علاوه بر آسیب دیدگی پوست ناشی از نور آفتاب، استعمال دخانیات یکی دیگر از دلایل پیر شدن زود هنگام پوست محسوب میشود. سیگار کشیدن باعث میشود که گردش خون در پوست کاهش پیدا کند و این امر از ارسال اکسیژن و مواد مغذی به پوست جلوگیری میکند. کلاژن و الاستین کمتری در پوست افراد سیگاری وجود دارد و چین و چروک صورت آنها عمیق تر میشود. در حقیقت افراد سیگاری بیشتر از سایرین دچار پیری زود هنگام صورت و چین و چروک عمیق خواهند شد. به عنوان مثال در یکی از تحقیقاتی که در این رابطه انجام شده است محققان متوجه شده اند که سیگار کشیدن باعث میشود ریسک بدتر شدن خط خنده در افراد سیگاری سه برابر بیشتر از دیگران باشد.
رژیم غذایی سرشار از مواد قندی
یکی دیگر از دلایلی که با پیر شدن پوست و به وجود آمدن چین و چروک ارتباط دارد استفاده از مواد قندی است. این امر به یک فرآیند که گلیکاسیون نام دارد مرتبط است و در این اختلال برخی از پروتئینها از قبیل گلیکوژن بدون حضور آنزیم واسطه با مولکول قند پیوند میدهند. این امر باعث کاهش توانایی عملکردی پروتئین کلاژن میشود. در چنین حالتی سطح کلاژن تا ۵۰ درصد افزایش پیدا میکند. این امر بدین معنا است که رژیم غذایی سرشار از مواد قندی باعث کاهش انعطاف پذیری پوست و شل شدن آن میشود و خط خنده شما عمیق تر خواهد شد. حتی برخی از محققان از خط خنده تحت عنوان شل شدگی پوست ناشی از مصرف مواد قندی یاد میکنند.
بوتاکس خط خنده
از سم بوتولینیوم برای درمان خطوط و چین و چروک خفیف صورت استفاده میشود و هنگامی که به درون عضله تزریق میگردد از میزان فعالیت آن میکاهد. بوتاکس یک نوع دارو است و نمیتوان بدون تجویز پزشک از آن استفاده نمود. چین و چروک پویای صورت معمولاً در هنگام حرکت کردن صورت دیده میشوند و در مقایسه با چروک ایستا واکنش بهتری به تزریق بوتاکس خواهند داد. چروک ایستادن در مواردی که صورت در حالت خنثی قرار دارد نیز دیده میشوند. بدین ترتیب میتوان گفت که بوتاکس عملکرد بهتری در زمینه پیشگیری از به وجود آمدن خط خنده دارد. میتوان به کمک بوتاکس به بهبود چروک ایستا نیز پرداخت که ممکن است مدت بیشتری طول بکشد تا شما شاهد نتایج دلخواه خود باشید یا آنکه به تعداد جلسات درمانی بیشتری نیاز پیدا کنید.
معمولاً حدود دو هفته پس از تزریق بوتاکس میتوانید شاهد نتایج به دست آمده باشید که معمولاً این نتایج حدود ۳ تا ۴ ماه باقی میمانند. پس از این بازه زمانی دوباره چین و چروک دیده میشوند و شما باید به تزریق مجدد بوتاکس بپردازید. در برخی موارد بیمارانی که به طور منظم به تزریق بوتاکس پرداخته اند و به مدت طولانی تحت درمان قرار گرفته اند بدن آنها شروع به ساختن آنتی بادی کرده است که البته شواهد و مدارک کمی در ارتباط با این مسئله وجود دارد. شروع درمان با بوتاکس در سنین جوانی ممکن است با گذر زمان باعث کاهش اثر گذاری بوتاکس شود. بوتاکس میتواند برای درمان برخی از انواع خاص خط خنده تاثیرات بیشتری داشته باشد. به عنوان مثال تزریق بوتاکس برای از بین بردن خطوط پنجه کلاغی اطراف چشم ناشی از لبخند زدن و خندیدن یا خطوط روی تیغه بینی در مقایسه با خط خنده اطراف دهان، تاثیرات کمتری دارد. به علاوه لبخند بی نقص و زیبا یکی از مزایای بی نظیر تزریق بوتاکس محسوب میشود. تزریق بوتاکس به طور کامل از حرکات عضلات صورت جلوگیری نمیکند.
تزریق بوتاکس چگونه انجام میشود؟
فرایند تزریق بوتاکس یک روش نسبتا سریع و بدون درد است که انجام آن توسط یک پزشک با تجربه حدود ۱۰ دقیقه طول میکشد. پزشک به طراحی یک برنامه درمانی مناسبی میپردازد تا بتواند نتایج مورد انتظار بیمار را به وجود بیاورد. برای درمان نقاط مختلف صورت، شما به مقادیر متفاوتی از بوتاکس نیاز دارید تا نتایج مطلوبی را به دست بیاورید. قبل از تزریق بوتاکس باید جلسه مشاوره با پزشک خود را برگزار کنید تا پزشک بتواند به همه سوالات و نگرانیهای شما پاسخ بدهد و با توجه به نیازها و اهدافی که دارید یک برنامه درمانی مناسب را طراحی کند. ممکن است پزشک به شما توصیه کند که در کنار تزریق بوتاکس از روشهای دیگری مانند تزریق ژل نیز بهره بگیرید. باید اطلاعات کامل در ارتباط با سابقه پزشکی خود، داروهایی که مصرف میکنید یا سایر مواردی که باید پزشک از آنها اطلاع داشته باشد را در اختیار او قرار دهید. این موارد به شما برای کسب نتایج مطلوب از درمان کمک خواهد کرد.
پزشک نقاطی که باید تحت درمان قرار بگیرند را مشخص میکند تا در مرحله بعد و قبل از تزریق، در این نواحی از کرم بی حس کننده برای پیشگیری از بروز درد استفاده کند. فرایند تزریق بوتاکس به سرعت انجام میشود و یک روش بدون درد محسوب میگردد. از ۴۸ ساعت پس از تزریق بوتاکس تا سه تا ده روز پس از آن میتوانید شاهد نتایج حاصل از درمان باشید. پزشک اطلاعات کاملی را در خصوص مراقبتهای پس از درمان در اختیار شما قرار میدهد. پس از تزریق بوتاکس شما نیاز به استراحت کردن ندارید و معمولاً میتوانید به انجام فعالیتهای طبیعی خود بپردازید. نکته مهمی که باید به آن توجه کنید این است که برای تزریق بوتاکس به یک پزشک با تجربه که سابقه خوبی در این زمینه دارد مراجعه نمایید.
چگونه میتوان نتایج خوبی را از تزریق بوتاکس به دست آورد؟
افرادی که قصد دارند نتایج خوبی را از تزریق بوتاکس به دست بیاورند باید در اوایل دهه ۲۰ شروع به تزریق بوتاکس نمایند. شما باید هر ۶ ماه یک بار به تزریق بوتاکس بپردازید تا از ظاهر چین و چروک و خطوط صورت و گردن تان کاسته شود. با بالا رفتن سن، حجم صورت کاهش پیدا میکند و معمولاً در این موارد پزشک به شما توصیه میکند از تزریق بوتاکس و ژل برای افزایش حجم صورت و کاهش چین و چروک آن استفاده کنید.
دیگر راههای پیشگیری و درمان خط خنده
هر روز از کرم ضد آفتاب استفاده کنید
همانطور که در قسمت اول اشاره کردیم در ۹۰ درصد از موارد، پیری پیش از موعد پوست به علت آسیب دیدگی پوست ناشی از پرتوهای فرابنفش نور خورشید ایجاد میگردد. این پرتوها حتی در روزهای سرد و ابری نیز به پوست برخورد میکنند و باعث تخریب کلاژن و الاستین درون پوست خواهد شد. خبر خوبی که باید به شما بدهیم این است که استفاده از کرم ضد آفتاب از آسیب دیدگی پوست جلوگیری میکند. در تحقیقی که در این رابطه انجام شده است محققان به مدت چهار سال دو گروه از افراد را تحت نظر قرار دادند که یک گروه از آنها هر روز از کرم ضد آفتاب استفاده میکردند و گروه دیگر از این محصول استفاده نمیکردند. محققان متوجه شده اند که گروه اول کمتر دستخوش آسیب دیدگی پوست ناشی از نور آفتاب و بالا رفتن سن شده اند. اگر چه استفاده از کرم ضد آفتاب باعث از بین بردن خط خنده روی صورت نمیشود از بدتر شدن آن جلوگیری خواهد کرد.
از استعمال دخانیات خودداری کنید
همان گونه که در قسمت بالا اشاره کردیم سیگار کشیدن یکی دیگر از دلایل به وجود آمدن خط خنده محسوب میشود به همین دلیل باید از استعمال دخانیات خودداری کنید. برخی از افراد قبلا سیگاری بوده اند و پوست آنها به علت سیگار کشیدن دچار آسیب دیدگی شده است. در تحقیقی که در این رابطه انجام شد محققان متوجه شدند که ترک کردن سیگار بر پوست ۶۴ نفر از زنان از لحاظ چین و چروک، انعطاف پذیری، روشن شدن پوست، بافت و رنگ پوست تاثیر گذاشته است. در ابتدا پوست صورت زنان سیگاری به طور متوسط ۹ سال پیرتر از سن زنان غیر سیگاری همسن خود بود و در پایان تحقیق به طور متوسط صورت آنها ۱۳ سال جوان تر شده بود. به طور کلی ترک کردن سیگار میتواند تا حد قابل توجهی باعث جوان تر شدن صورت شود. ترک کردن سیگار علاوه بر آن که از به وجود آمدن خط خنده جلوگیری میکند از بدتر شدن خط خنده شما نیز پیشگیری خواهد کرد.
از سرم آنتی اکسیدان استفاده کنید
علاوه بر پرتوهای فرابنفش خورشید که باعث از بین رفتن کلاژن و الاستین میشوند رادیکالهای آزاد نیز که در هنگام برخورد این پرتوها توسط پوست جذب میشوند، در به وجود آمدن این وضعیت نقش مهمی را ایفا میکنند. رادیکالهای آزاد مولکولهای ناپایداری هستند که الکترونهای خود را از دست میدهند و سعی میکنند که با الکترونهای ثابت و پایدار و سالم بدن که درون پوست قرار دارند پیوند بدهند. این امر باعث به وجود آمدن یک واکنش زنجیره ای میشود که در نهایت منجر به آسیب دیدگی سلولی خواهد شد. آنتی اکسیدان به مولکولهایی گفته میشود که دارای یک الکترون اضافی هستند که میتواند با رادیکالهای آزاد پیوند بدهد و آنها را ثابت کند تا از آسیب رساندن به مولکولهای سالم جلوگیری کند. متاسفانه کرم ضد آفتاب فقط میتواند تا ۵۵ درصد از تولید رادیکالهای آزاد جلوگیری کند به همین دلیل اکثر محصولات محافظت از پوست امروزه مجهز به آنتی اکسیدان شده اند تا بهتر از پوست محافظت نمایند. به این ترتیب استفاده از سرم آنتی اکسیدان در برنامه مراقبت روزانه از پوست میتواند تا حد زیادی به حفظ سلامت پوست شما کمک نماید. سرم آنتی اکسیدان زمانی اثرگذاری بهتری دارد که با محصولات دیگری از قبیل ویتامین سی، ویتامین ای، یا کافئین و چای سبز ترکیب شود.
از رتینوئید استفاده کنید
کلمه رتینوئید عبارتی است که برای توصیف مشتقات ویتامین به کار میرود که باعث افزایش سلامت پوست و افزایش تولید کلاژن و الاستین میشود و به عنوان آنتی اکسیدان عمل میکند. محققان متوجه شده اند که آنتی اکسیدان میتواند تا حد زیادی تاثیرات حاصل از آسیب دیدگی ناشی از نور آفتاب را از بین ببرد و به این ترتیب میتواند به درمان خط خنده بپردازد یا از به وجود آمدن آن جلوگیری کند.
به طور منظم پوست خود را لایه برداری کنید
اگرچه رتینوئید با افزایش سرعت تولید سلولهای پوستی جدید و انتقال آنها به سطح پوست به حفظ سلامت آن کمک میکند فاقد قابلیت لایه برداری میباشد. استفاده از رتینوئید به همراه سایر لایه بردارهای شیمیایی میتواند تا حد قابل توجهی نتایج خوبی را ایجاد کند. لایه برداری باعث میشود که سلولهای مرده از روی سطح پوست برداشته شوند و لایه بردار شیمیایی یک لایه از پوست که بافت نرم و لطیف تری دارد را ایجاد خواهد کرد و از عمق خط خنده میکاهد. به علاوه برخی از لایه بردارهای شیمیایی باعث افزایش تولید کلاژن خواهند شد. لایه برداری فیزیکی میتواند به شیوه مشابه نتایج مطلوبی را ایجاد کند.
پوست خود را مرطوب کنید و به آن آب رسانی نمایید
هنگامی که پوست شما خشک است باعث به وجود آمدن چین و چروک از قبیل خط خنده خواهد شد. اگر دقت کنید متوجه میشوید که مصرف نکردن آب به مقدار کافی باعث میشود که پوست شما خشک به نظر برسد و شادابی خود را از دست دهد. نوشیدن آب کافی در طول روز به حفظ شادابی پوست کمک میکند و احتمال به وجود آمدن چین و چروک را کاهش خواهد داد. تعدادی از محصولات پوستی به ویژه رتینوئیدها میتوانند به پوست آب رسانی کنند. یک محصول آب رسان خوب باید برای انواع مختلف پوست کاربرد داشته باشد به ویژه اگر شما از محصولات مراقبت از پوست مانند رتینوئید یا لایه بردارهای شیمیایی استفاده میکنید.
تزریق ژل
ژل یکی از محصولاتی است که به درون پوست یا زیر پوست تزریق میگردد تا باعث افزایش حجم صورت و از بین رفتن خطوط آن شود. تزریق چربی، کلاژن و هیالورونیک اسید از جمله محصولات رایجی هستند که برای این اهداف مورد استفاده قرار میگیرند. تزریق ژل به درون گونه باعث برجسته شدن آن میشود و از میزان افتادگی گونه میکاهد و خطوط اطراف بینی تا دهان را نیز از بین میبرد. میتوان ژل را به طور مستقیم به درون خط خنده تزریق کرد و آن را از بین برد. برای تزریق ژل شما باید به یک پزشک با تجربه مراجعه کنید تا دچار عوارضی از قبیل عدم تقارن دو طرف صورت نشوید.