تبخال در اثر ویروس تبخال سیمپلکس (HSV) ایجاد میشود. دو نوع ویروس وجود دارد: HSV-1 و HSV-2.
HSV-1 به طور معمول باعث ایجاد زخمهای سرد در دهان و لبها میشود، در صورتی که HSV-2 معمولا باعث ایجاد تبخال در دستگاه تناسلی، مقعد یا پاها میشود. اما همیشه هم به این صورت نیست. به عنوان مثال، میتوان از کسی که دچار زخم سرد در دهان است، تبخال دستگاه تناسلی دریافت کرد. همچنین ممکن است تبخال در نواحی دیگر پوست مانند دست، صورت یا نوک سینه نیز وجود داشته باشد، اما شیوع آن در این نواحی کمتر است. کارهایی وجود دارد که میتوانید برای رفع ناراحتی و جلوگیری از شیوع بیماری انجام دهید.
چگونه به تبخال دستگاه تناسلی مبتلا میشویم؟
تبخال یک بیماری عفونی است که میتواند تاولها و زخمهای دردناک در اطراف دستگاه تناسلی و سایر مناطق بدن ایجاد کند. این علائم معمولاً طی ۲-۳ هفته بهبود مییابند، اما ویروس تبخال در بدن شما باقی میماند و ممکن است علائم آن دوباره ظاهر شوند.
افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مانند افراد مبتلا به HIV، ممکن است با شیوع تبخال و ظاهر شدن تاولها مواجه شوند.
تبخال به طور عفونی در دوره شیوع (و همچنین قبل و بعد از آن) قابل انتقال است، حتی در صورتی که علائم آشکاری نداشته باشد. این ویروس میتواند از طریق تماس با پوست مرطوب اطراف دستگاه تناسلی، دهان، مقعد و همچنین از طریق بریدگیهای کوچک وارد بدن شما شود.
عواملی که ممکن است منجر به ابتلا به تبخال دستگاه تناسلی شوند، شامل رابطه جنسی بدون استفاده از کاندوم یا سد دهانی با فرد مبتلا به تبخال (حتی اگر علائم آشکاری نداشته باشد)، تماس نزدیک با دستگاه تناسلی فرد مبتلا به تبخال و رابطه جنسی دهانی بدون کاندوم یا سد دهانی با فرد مبتلا به تبخال میباشد.
استفاده از کاندوم یا سد دهانی میتواند از انتقال تبخال جلوگیری کند، اما اگر تاولی روی پوست دیده شود، این وسایل ممکن است کارایی خود را از دست دهند. همچنین، در صورتی که در دوران بارداری تبخال دستگاه تناسلی داشته باشید، ویروس میتواند به نوزاد منتقل شود. بنابراین، در صورت بارداری و احتمال ابتلا به تبخال، بهتر است به ارائه دهنده خدمات بهداشتی مراجعه کرده و مشاوره دریافت کنید.
تبخال دستگاه تناسلی، HIV و سلامت جنسی
- ابتلا به تبخال دستگاه تناسلی خطر ابتلا به و انتقال HIV را افزایش میدهد. تاولها و زخمها مسیر انتقال آسان را برای HIV در طی رابطه جنسی فراهم میکنند.
- برای کسی که مبتلا به HIV است، آلوده شدن به ویروس تبخال تناسلی یا ظهور تبخالها به طور معمول بار ویروسی آنها را افزایش میدهد. این امر باعث میشود که در طی رابطه جنسی بدون کاندوم، HIV را انتقال دهند. حتی اگر داروهای HIV (آنتی ویروس) مصرف میکنند.
- با این وجود، اگر این بیماران بار ویروسی قابل شناسایی نداشته باشند (زیرا آنها آنتی ویروس مصرف میکنند) هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد تبخال باعث افزایش احتمال انتقال ویروس HIV میشود.
- تبخال تناسلی یکی از شایعترین عفونتها در افراد مبتلا به HIV است و در صورت مثبت بودن HIV میتواند یک بیماری جدی تلقی شود. به این معنی که دوره بیماری ممکن است طولانیتر شود و تاولها نیز شدیدتر باشند.
- اگر به طور مکرر به تبخال دستگاه تناسلی مبتلا میشوید، باید آزمایش HIV بدهید، زیرا این امر ممکن است نشانه ضعف سیستم ایمنی بدن ناشی از HIV باشد.
- اگر داروی آنتی ویروس مصرف میکنید، مهم است که با پزشک خود صحبت کنید که آیا درمان تبخال میتواند با داروهای HIV شما تداخل ایجاد کند یا خیر.
علائم تبخال دستگاه تناسلی چیست؟
تبخال دستگاه تناسلی یک بیماری عفونی است که معمولاً در اولین بار ابتلا علائمی ندارد و ممکن است ماهها یا حتی سالها طول بکشد تا علائم آشکار شود. در صورتی که اولین ابتلا همراه با علائم باشد، این علائم معمولاً طی چهار تا هفت روز ظاهر میشوند و علائم بار اول شدیدتر از دفعات بعدی است.
علائم تبخال دستگاه تناسلی شامل تاولهای کوچکی است که میترکند و لکه قرمز، زخمهای باز در اطراف دستگاه تناسلی، مقعد، ران و باسن باقی میگذارند. در زنان، تاولها و زخمهای دهانه رحم و ترشحات واژن نیز مشاهده میشود. همچنین، درد هنگام عبور ادرار، احساس ناخوشایند، تیر کشیدن، درد و علائمی مانند آنفولانزا نیز ممکن است ظاهر شود.
علائم تبخال دستگاه تناسلی معمولاً در طی ۲۰ روز از بین میروند، اما ویروس در بدن به صورت خفته (غیرفعال) باقی میماند و علائم ممکن است دوباره ظاهر شوند که به آن شیوع مکرر گفته میشود. در شیوع مکرر، علائم کوتاهتر و خفیفتر هستند زیرا بدن شما میآموزد که چگونه با ویروس مبارزه کند.
در صورتی که به طور مکرر به تبخال دستگاه تناسلی مبتلا میشوید، ممکن است قبل از ظاهر شدن تاولها احساس سوزن سوزن شدن، سوزش یا خارش در اطراف دستگاه تناسلی یا پایین پای خود داشته باشید. در این مرحله، بهتر است از رابطه جنسی خودداری کنید زیرا تبخال در این دوره میتواند عفونیتر باشد.
عوارض تبخال دستگاه تناسلی
اگر نگران عوارض تبخال دستگاه تناسلی هستید با یک متخصص مراقبت بهداشتی صحبت کنید.
- مانند بسیاری از STI ها، تبخال دستگاه تناسلی نیز شما را در معرض ابتلا به سایر STI ها از جمله HIV قرار میدهد.
- در موارد نادر، تاولها میتوانند به باکتریهای دیگر آلوده شده و باعث عفونت پوستی شوند که در سایر قسمتهای بدن مانند لبها، دستها یا انگشتان پخش میشود.
- در بعضی موارد، تبخال میتواند باعث ایجاد مشکلات مثانه، مننژیت یا التهاب آستر مقعد (به ویژه در آقایان) شود.
ویروس تبخال چگونه میتواند بر بارداری تأثیر بگذارد؟
اگر یک زن باردار باشد و به ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) مبتلا باشد، ممکن است ویروس به جنین منتقل شود زمانی که زن در حال عبور از کانال تولد باشد. این موضوع به احتمال زیاد در زنانی رخ میدهد که برای اولین بار در دوران بارداری به HSV مبتلا شده باشند یا در زنانی که اولین بار علائم بیماری در پایان دوران بارداری ظاهر شود. اما این موضوع همچنین ممکن است در زنانی که قبل از بارداری به این ویروس مبتلا شدهاند و شیوع مکرر بیماری داشتهاند، رخ دهد. با این حال، خطر انتقال ویروس به جنین در این موارد کمتر است.
در صورتی که زن در زمان زایمان دارای زخمها یا علائم هشدار دهنده از وجود این بیماری باشد، ممکن است نیاز باشد روش سزارین را برای زایمان فرزندشان انتخاب کند تا احتمال انتقال ویروس به کودک را کاهش دهد. این تصمیم به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله موقعیت و شدت زخمها روی بدن زن و اینکه آیا جنین در زمان زایمان با آنها در تماس خواهد بود یا خیر.
آیا در صورت ابتلا به ویروس تبخال هنوز میتوانم کودک خود را شیر دهم؟
بله، در بیشتر موارد ویروس تبخال از طریق شیر مادر به کودک منتقل نمیشود. با این حال، کودک با لمس کردن یک زخم بر روی بدن شما میتواند آلوده شود. اطمینان حاصل کنید که هر زخمی که کودک ممکن است با آن در تماس باشد، هنگام بغل کردن کودک یا شیر دادن پوشانده میشود. قبل و بعد از تغذیه کودک دستان خود را با صابون و آب بشویید. اگر زخمهایی روی پستان دارید، نباید به کودک خود از آن سینه شیر بدهید.
آیا میتوانم برای تبخال دستگاه تناسلی آزمایش بدهم؟
بله، آزمایشات معمولاً شامل سواب از تاول است. بنابراین اگر فکر میکنید تاول دارید، بهتر است سریعاً آن را چک کنید. اگر تبخال تناسلی دارید، باید برای سایر STI ها آزمایش بدهید.
همچنین توصیه میشود به همسر یا شریک جنسی اخیر خود نیز بگویید که تحت آزمایش و معالجه قرار بگیرند. بسیاری از افرادی که به تبخال دستگاه تناسلی مبتلا هستند، متوجه هیچ مشکلی نمیشوند، و با گفتن این موضوع به شریک جنسیتان میتوانید به جلوگیری از انتقال ویروس کمک کنید. همچنین این کار میتواند از ابتلا به عفونت مجدد جلوگیری کند.
چگونه تبخال دستگاه تناسلی درمان میشود؟
هیچ درمانی برای تبخال وجود ندارد و علائم آن به طور طبیعی و خود به خود از بین خواهند رفت. با این وجود، داروهای آنتی ویروس میتواند علائم را تسکین داده و احتمال ابتلا به تبخال را کاهش دهند.
این که آیا شما تحت درمان قرار خواهید گرفت یا خیر، بستگی به این دارد که آیا این اولین عفونت شما است یا اینکه علائم شما دوباره عود کرده است. در صورتی که برای اولین بار به عفونت مبتلا شده باشید، معمولاً قرص آنتی ویروسی مصرف خواهید کرد. اگر دچار شیوع مکرر شده باشید، در صورت شدید بودن علائم ممکن است قرصهای آنتی ویروسی برای شما تجویز خواهد شد.
شما میتوانید از طریق موارد زیر علائم خود را کاهش دهید:
- تمیز نگه داشتن ناحیه آسیب دیده با استفاده از آب معمولی یا آب نمک برای جلوگیری از آلوده شدن تاول یا زخم و کمک به بهبود سریعتر
- استفاده از یک بسته یخی پیچیده شده با پارچه بر روی زخمها برای کاهش درد و تسریع روند بهبودی
- استفاده از ژل پترولیوم مانند وازلین روی هر تاول یا زخم برای کاهش درد هنگام عبور ادرار
- از یک ارائه دهنده خدمات بهداشتی بخواهید کرمهای ضد درد به شما توصیه کند
- نوشیدن مایعات زیاد برای رقیق کردن ادرار. این کار باعث میشود که ادرار کردن درد کمتری داشته باشد
- از پوشیدن لباسهای تنگ خودداری کنید زیرا ممکن است باعث تحریک تاول و زخمها شود.
توصیه میشود از ترک تاولها خودداری کنید، زیرا این کار ممکن است باعث انتقال عفونت به مناطق دیگر پوست شود. همچنین، از لمس یا مالیدن تاولها خودداری کنید زیرا این عمل میتواند خطر شیوع عفونت را افزایش دهد. اگر برای درمان تبخال نیاز به استفاده از کرم ضد درد دارید، کافی است کرم را به آرامی روی تاولها بمالید. در این فرآیند، مراقب باشید که اطراف تاولها را ماساژ ندهید.
تا زمانی که شما یا شریک جنسی شما درمان کامل تبخال را به پایان نرساندهاید و تاولها یا زخمها به طور کامل بهبود نیافتهاند، توصیه میشود رابطه جنسی برقرار نکنید. اگر این اولین بار است که به این بیماری مبتلا شدهاید، گاهی اوقات توصیه میشود قبل از از نو برقراری رابطه جنسی، به یک ارائه دهنده خدمات بهداشتی مراجعه کنید تا شما را معاینه کند و مطمئن شود که علائم شما به طور کامل بهبود یافته است.
چگونه میتوان از ابتلا به تبخال دستگاه تناسلی جلوگیری کرد؟
- اگر شما یا شریک جنسی شما به تبخال دستگاه تناسلی مبتلا شدهاید (یا اگر احساس میکنید ممکن است یکی از شما به آن مبتلا شده باشید) از رابطه جنسی خودداری کنید. قبل از برقراری رابطه جنسی صبر کنید تا علائم به طور کامل برطرف شود.
- هر بار رابطه جنسی واژن، مقعد یا دهانی برقرار میکنید، از کاندوم مردانه یا زنانه جدید یا سد دهانی استفاده کنید.
- به یاد داشته باشید که یک کاندوم یا سد دهانی باید تمام زخمها را پوشانده باشد، در غیر این صورت از شما محافظت نمیشود.
- از سد دهانی یا دستکش لاتکس جدید استفاده کنید، بخصوص اگر در دستهایتان تبخال دارید.
- در مورد سلامت جنسی خود با شریک زندگیتان صحبت کنید. دانستن وضعیت سلامت جنسی یکدیگر میتواند به شما کمک کند تصمیم بگیرید که رابطه جنسی ایمنتری داشته باشید.
توجه داشته باشید که کاندوم بهترین محافظ در برابر عفونتهای مقاربتی و بارداری است.