تبخال تناسلی چیست؟ روش انتقال و درمان هرپس تناسلی مردان و زنان

تبخال در اثر ویروس تبخال سیمپلکس (HSV) ایجاد می‌شود. دو نوع ویروس وجود دارد: HSV-1 و HSV-2.

HSV-1 به طور معمول باعث ایجاد زخم‌های سرد در دهان و لب‌ها می‌شود، در صورتی که HSV-2 معمولا باعث ایجاد تبخال در دستگاه تناسلی، مقعد یا پاها می‌شود. اما همیشه هم به این صورت نیست. به عنوان مثال، می‌توان از کسی که دچار زخم سرد در دهان است، تبخال دستگاه تناسلی دریافت کرد. همچنین ممکن است تبخال در نواحی دیگر پوست مانند دست، صورت یا نوک سینه نیز وجود داشته باشد، اما شیوع آن در این نواحی کم‌تر است. کارهایی وجود دارد که می‌توانید برای رفع ناراحتی و جلوگیری از شیوع بیماری انجام دهید.

چگونه به تبخال دستگاه تناسلی مبتلا می‌شویم؟ 

تبخال باعث تاول و زخم می‌شود که می‌توانند دردناک باشند اما بطور معمول طی 2-3 هفته از بین می‌روند. با این حال، ویروس در بدن شما باقی خواهد ماند و طبیعی است که تبخال مجدداً عود کند.

تبخال دستگاه تناسلی در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، به عنوان مثال افرادی که مبتلا به HIV هستند، ممکن است شیوع بیشتری داشته باشد و تاول‌های آن‌ها نیز شدیدتر باشد.

تبخال در هنگام شیوع (و همچنین بلافاصله قبل و بعد از آن) عفونی است. اما  با این حال، ویروس حتی در صورت عدم وجود علائم نیز قابل انتقال است.

این ویروس می‌تواند از طریق پوست مرطوب اطراف دستگاه تناسلی، دهان و مقعد (معروف به غشای مخاطی) و همچنین از طریق بریدگی‌های کوچک (به عنوان مثال در انگشتان دست یا پا) وارد بدن شما شود.

ممکن است از طرق زیر به تبخال دستگاه تناسلی مبتلا شوید:

• رابطه جنسی واژینال یا مقعدی بدون کاندوم یا سد دهانی با شخصی که تبخال دستگاه تناسلی دارد حتی اگر علائمی نداشته باشند
• رابطه جنسی دهانی بدون کاندوم یا سد دهانی از شخصی که دارای زخم سرد است حتی اگر علائمی نداشته باشند
• تماس نزدیک دستگاه تناسلی این بدان معناست که می‌توانید تبخال را از کسی دریافت کنید حتی اگر دخول، ارگاسم یا انزال وجود نداشته باشد.

آگاه باشید که کاندوم یا سد دهانی باید هر گونه تاول را پوشانده باشد در غیر این صورت شما را از آن محافظت نمی‌کند. اگر در دوران بارداری تبخال تناسلی دارید، ممکن است ویروس به نوزاد متولد نشده شما منتقل شود. اگر باردار هستید و نگران ابتلا به تبخال هستید، فوراً با ارائه دهنده خدمات بهداشتی خود صحبت کنید.

تبخال دستگاه تناسلی، HIV و سلامت جنسی 

• ابتلا به تبخال دستگاه تناسلی خطر ابتلا به و انتقال HIV را افزایش می‌دهد. تاول‌ها و زخم‌ها مسیر انتقال آسان را برای HIV در طی رابطه جنسی فراهم می‌کنند.
• برای کسی که مبتلا به HIV است، آلوده شدن به ویروس تبخال تناسلی یا ظهور تبخال‌ها به طور معمول بار ویروسی آن‌ها را افزایش می‌دهد. این امر باعث می‌شود که در طی رابطه جنسی بدون کاندوم، HIV را انتقال دهند. حتی اگر داروهای HIV (آنتی ویروس) مصرف می‌کنند.
• با این وجود، اگر این بیماران بار ویروسی قابل شناسایی نداشته باشند (زیرا آن‌ها آنتی ویروس مصرف می‌کنند) هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد تبخال باعث افزایش احتمال انتقال ویروس HIV می‌شود.
• تبخال تناسلی یکی از شایع‌ترین عفونت‌ها در افراد مبتلا به HIV است و در صورت مثبت بودن HIV می‌تواند یک بیماری جدی تلقی شود. به این معنی که دوره بیماری ممکن است طولانی‌تر شود و تاول‌ها نیز شدیدتر باشند.
• اگر به طور مکرر به تبخال دستگاه تناسلی مبتلا می‌شوید، باید آزمایش HIV بدهید، زیرا این امر ممکن است نشانه ضعف سیستم ایمنی بدن ناشی از HIV باشد.
• اگر داروی آنتی ویروس مصرف می‌کنید، مهم است که با پزشک خود صحبت کنید که آیا درمان تبخال می‌تواند با داروهای HIV شما تداخل ایجاد کند یا خیر.

علائم تبخال دستگاه تناسلی چیست؟ 

اکثر مبتلایان به تبخال دستگاه تناسلی در اولین بار ابتلا علائمی ندارند و شروع علائم می‌تواند ماه‌ها یا حتی سال‌ها طول بکشد. اگر اولین ابتلا همراه با بروز علائم باشد، این علائم معمولاً طی چهار تا هفت روز آشکار می‌شود. معمولاً علائم بار اول شدیدتر از دفعات بعدی است.

 علائم مربوط به زنان و مردان شامل موارد زیر است:

• تاول‌های کوچکی که می‌ترکند و لکه قرمز، زخم‌های باز در در اطراف دستگاه تناسلی، مقعد (پایین)، ران و باسن باقی می‌گذارند.
• تاول‌ها و زخم‌های دهانه رحم (قسمت تحتانی رحم) در زنان
• ترشحات واژن در زنان
• درد هنگام عبور ادرار
• احساس ناخوشایند، تیر کشیدن، درد و علائمی مانند آنفولانزا.

علائم به طور معمول در طی 20 روز از بین می‌روند. اگرچه علائم تبخال دستگاه تناسلی می‌توانند خود به خود از بین بروند، اما ویروس در بدن به صورت خفته (غیرفعال) باقی می‌ماند و علائم ممکن است دوباه بازگردند که به آن شیوع مکرر گفته می‌شود. شیوع مکرر به طور طبیعی کوتاهتر و خفیف‌تر است زیرا بدن شما می‌آموزد که چگونه با ویروس مبارزه کند.

اگر به طور مکرر به تبخال دستگاه تناسلی مبتلا می‌شوید، ممکن است قبل از ظاهر شدن تاول‌ها احساس سوزن سوزن شدن، سوزش یا خارش اطراف دستگاه تناسلی یا پایین پای خود مشاهده کنید. بهتر است در این مرحله از رابطه جنسی خودداری کنید، زیرا تبخال در این دوره می‌تواند عفونی‌تر باشد.

عوارض تبخال دستگاه تناسلی 

اگر نگران عوارض تبخال دستگاه تناسلی هستید با یک متخصص مراقبت بهداشتی صحبت کنید.

• مانند بسیاری از STI ها، تبخال دستگاه تناسلی نیز شما را در معرض ابتلا به سایر STI ها از جمله HIV قرار می‌دهد.
• در موارد نادر، تاول‌ها می‌توانند به باکتری‌های دیگر آلوده شده و باعث عفونت پوستی شوند که در سایر قسمت‌های بدن مانند لب‌ها، دست‌ها یا انگشتان پخش می‌شود.
• در بعضی موارد، تبخال می‌تواند باعث ایجاد مشکلات مثانه، مننژیت یا التهاب آستر مقعد (به ویژه در آقایان) شود.

ویروس تبخال چگونه می‌تواند بر بارداری تأثیر بگذارد؟ 

اگر یک زن باردار باشد و به HSV نیز مبتلا شده باشد، ممکن است هنگام عبور از کانال تولد، ویروس به جنین منتقل شود. این امر به احتمال زیاد در صورتی رخ می‌دهد كه زنی برای اولین بار در دوران بارداری به HSV مبتلا شود و یا در خانمی كه اولین شیوع بیماری او در اواخر دوران بارداری باشد. اما همچنین ممکن است در شیوع مکرر بیماری در خانمی که قبل از بارداری به این ویروس مبتلا شده بود نیز رخ دهد، اگرچه خطر آن بسیار کمتر است.

اگر هنگام زایمان زخم یا علائم هشدار دهنده از وجود این بیماری داشته باشید، ممکن است نیاز باشد روش سزارین را برای به دنیا آوردن فرزندتان انتخاب کنید تا احتمال انتقال ویروس به کودک را کاهش دهید. این تصمیم به عوامل زیادی بستگی دارد، از جمله مواردی که زخم‌ها روی بدن شما قرار دارند و اینکه آیا جنین در هنگام زایمان با آن‌ها در تماس خواهد بود یا خیر.

آیا در صورت ابتلا به ویروس تبخال هنوز می‌توانم کودک خود را شیر دهم؟ 

بله، در بیشتر موارد ویروس تبخال از طریق شیر مادر به کودک منتقل نمی‌شود. با این حال، کودک با لمس کردن یک زخم بر روی بدن شما می‌تواند آلوده شود. اطمینان حاصل کنید که هر زخمی که کودک ممکن است با آن در تماس باشد، هنگام بغل کردن کودک یا شیر دادن پوشانده می‌شود. قبل و بعد از تغذیه کودک دستان خود را با صابون و آب بشویید. اگر زخم‌هایی روی پستان دارید، نباید به کودک خود از آن سینه شیر بدهید.

آیا می‌توانم برای تبخال دستگاه تناسلی آزمایش بدهم؟ 

بله، آزمایشات معمولاً شامل سواب از تاول است. بنابراین اگر فکر می‌کنید تاول دارید، بهتر است سریعاً آن را چک کنید. اگر تبخال تناسلی دارید، باید برای سایر STI ها آزمایش بدهید.

همچنین توصیه می‌شود به همسر یا شریک جنسی اخیر خود نیز بگویید که تحت آزمایش و معالجه قرار بگیرند. بسیاری از افرادی که به تبخال دستگاه تناسلی مبتلا هستند، متوجه هیچ مشکلی نمی‌شوند، و با گفتن این موضوع به شریک جنسیتان می‌توانید به جلوگیری از انتقال ویروس کمک کنید. همچنین این کار می‌تواند از ابتلا به عفونت مجدد جلوگیری کند.

چگونه تبخال دستگاه تناسلی درمان می‌شود؟ 

هیچ درمانی برای تبخال وجود ندارد و علائم آن به طور طبیعی و خود به خود از بین خواهند رفت. با این وجود، داروهای آنتی ویروس می‌تواند علائم را تسکین داده و احتمال ابتلا به تبخال را کاهش دهند.

این که آیا شما تحت درمان قرار خواهید گرفت یا خیر، بستگی به این دارد که آیا این اولین عفونت شما است یا اینکه علائم شما دوباره عود کرده است. در صورتی که برای اولین بار به عفونت مبتلا شده باشید، معمولاً قرص آنتی ویروسی مصرف خواهید کرد. اگر دچار شیوع مکرر شده باشید، در صورت شدید بودن علائم ممکن است قرص‌های آنتی ویروسی برای شما تجویز خواهد شد.

شما می‌توانید از طریق موارد زیر علائم خود را کاهش دهید:

• تمیز نگه داشتن ناحیه آسیب دیده با استفاده از آب معمولی یا آب نمک برای جلوگیری از آلوده شدن تاول یا زخم و کمک به بهبود سریع‌تر
• استفاده از یک بسته یخی پیچیده شده با پارچه بر روی زخم‌ها برای کاهش درد و تسریع روند بهبودی
• استفاده از ژل پترولیوم مانند وازلین روی هر تاول یا زخم برای کاهش درد هنگام عبور ادرار
• از یک ارائه دهنده خدمات بهداشتی بخواهید کرم‌های ضد درد به شما توصیه کند
• نوشیدن مایعات زیاد برای رقیق کردن ادرار. این کار باعث می‌شود که ادرار کردن درد کمتری داشته باشد
• از پوشیدن لباس‌های تنگ خودداری کنید زیرا ممکن است باعث تحریک تاول و زخم‌ها شود.

وسوسه نشوید که تاول‌ها را بترکانید زیرا این کار می‌تواند خطر انتقال عفونت به مناطق دیگر پوست را ایجاد کند. از لمس کردن یا مالیدن تاول خودداری کنید زیرا با این کار خطر شیوع عفونت را افزایش می‌دهید. اگر برای درمان تبخال لازم است که از کرم ضد درد استفاده کنید، کافی است کرم را به آرامی روی تاول‌ها بمالید، مراقب باشید که اطراف آن را مالش ندهید.

تا زمانی که شما یا شریک جنسی شما درمان خود را تمام نکرده‌اید و تاول‌ها یا زخم‌ها به طور کامل از بین نرفته‌اند، رابطه برقرار نکنید. اگر این اولین باری است که به این بیماری مبتلا شده‌اید، بعضی اوقات توصیه می‌شود قبل از برقراری رابطه جنسی مجدد، ابتدا به یک ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی مراجعه کنید تا شما را معاینه کند و مطمئن شود که علائم شما به طور کامل از بین رفته است.

چگونه می‌توان از ابتلا به تبخال دستگاه تناسلی جلوگیری کرد؟ 

• اگر شما یا شریک جنسی شما به تبخال دستگاه تناسلی مبتلا شده‌اید (یا اگر احساس می‌کنید ممکن است یکی از شما به آن مبتلا شده باشید) از رابطه جنسی خودداری کنید. قبل از برقراری رابطه جنسی صبر کنید تا علائم به طور کامل برطرف شود.
• هر بار رابطه جنسی واژن، مقعد یا دهانی برقرار می‌کنید، از کاندوم مردانه یا زنانه جدید یا سد دهانی استفاده کنید.
• به یاد داشته باشید که یک کاندوم یا سد دهانی باید تمام زخم‌ها را پوشانده باشد، در غیر این صورت از شما محافظت نمی‌شود.
• از سد دهانی یا دستکش لاتکس جدید استفاده کنید، بخصوص اگر در دست‌هایتان تبخال دارید.
• در مورد سلامت جنسی خود با شریک زندگیتان صحبت کنید. دانستن وضعیت سلامت جنسی یکدیگر می‌تواند به شما کمک کند تصمیم بگیرید که رابطه جنسی ایمن‌تری داشته باشید.

توجه داشته باشید که کاندوم بهترین محافظ در برابر عفونت‌های مقاربتی و بارداری است.