تزریق بوتاکس درمانی است که در آن سمی در پوست تزریق می‌شود. این درمان هم در زمینه‌ی درمانی و هم در زیبایی کاربرد دارد و برای رفع مشکل تعریق بیش‌ازحد در برخی افراد می‌تواند مؤثر واقع شود. فردی که مایل به تزریق بوتاکس برای درمان تعریق بیش‌ازحد زیر بغل است، باید یک متخصص با تجربه کافی در این زمینه را پیدا کند.
در این مقاله به بحث و بررسی در مورد ایمنی و اثربخشی تزریق بوتاکس برای درمان تعریق بیش‌ازحد زیر بغل پرداخته شده است. در اینجا همچنین مراحل انجام این درمان را به طور خلاصه بیان می‌کنیم و نکاتی را برای آمادگی و مراقبت‌های بعد از آن ارائه می‌دهیم.
تعریق بیش از حد (هایپرهیدروز) چیست؟
هایپرهیدروز اصطلاح پزشکی برای تعریق بیش‌ازحد ناشی از بیش‌ازحد فعال بودن غدد تعریق است. دو نوع هایپرهیدروز وجود دارد: هایپرهیدروز کانونی اولیه و هایپرهیدروزیس عمومی ثانویه.
هیپرهیدروز کانونی اولیه
هایپرهیدروز کانونی اولیه (PFH) یک مشکل تعریق بیش‌ازحد است که به دلیل بیماری زمینه‌ای دیگر یا اثر جانبی دارو ایجاد نمی‌شود.
فرد مبتلا به هایپرهیدروز کانونی اولیه به طور معمول تعریق متقارنی را در نواحی خاصی از بدن تجربه می‌کند. به عنوان مثال، ممکن است تعریق بیش‌ازحد در هر دو دست یا هر دو پا را تجربه کند. در صورت ابتلا به هایپرهیدروز کانونی اولیه، تعریق شدید حداقل یک بار در هفته رخ می‌دهد.
هایپرهیدروزیس ثانویه عمومی
هایپرهیدروزیس عمومی ثانویه (SGH) زمانی است که یک بیماری یا اثر جانبی دارو باعث تعریق بیش‌ازحد شود.
افراد مبتلا به هایپرهیدروزیس ثانویه عمومی، در قسمت‌های زیادی از بدن خود دچار تعریق شدید می‌شوند. همچنین ممکن است هنگام خواب عرق کنند. فردی که علائم هایپرهیدروزیس ثانویه عمومی دارد باید برای تعیین علت آن به پزشک مراجعه کند.
چه موقع باید به پزشک مراجعه کنیم
تعریق شدید می‌تواند گاهی اوقات نشان دهنده یک بیماری زمینه‌ای یا عارضه جانبی ناشی از دارو باشد. اگر فرد نگران تعریق بیش‌ازحد در زیر بغل است باید به پزشک مراجعه کند. در بعضی موارد، کنترل تعریق با ضد تعریق قوی امکان‌پذیر است. شخص می‌تواند برای استفاده از بهترین داروها برای رفع این مشکل، از پزشک داروساز راهنمایی بگیرد. گاهی اوقات، ممکن است درمان‌های بدون نسخه مؤثر نباشد. در صورت داشتن شرایط زیر، افراد باید به پزشک مراجعه کنند:
- علائم هایپرهیدروزیس عمومی ثانویه
- تعریق بیش‌ازحد در اطراف کشاله ران یا کف پا که می‌تواند منجر به عفونت‌های باکتریایی یا قارچی شود
- خجالت کشیدن و اجتناب از فعالیت‌هایی که ممکن است تعریق را افزایش دهند، مانند فعالیت بدنی یا بیرون رفتن در هوای گرم
مشاوره
مشاوره در مورد تعریق بیش‌ازحد باید با پزشکی انجام می‌شود که وضعیت شما را ارزیابی می‌کند و مناسب‌ترین شکل درمان را برای شما تعیین می‌کند. در طول جلسه‌ی مشاوره‌ی شما، وی می‌تواند به سؤالات شما در مورد تعریق بیش‌ازحد پاسخ دهند و به شما مشاوره شخصی دهد. اگر تشخیص دهد که این شرایط شما قابل درمان می‌باشد، می‌تواند درمانی (مانند تزریق بوتاکس) را در کلینیک خود برای شما انجام دهد.
بوتاکس چگونه عمل می‌کند؟
سم بوتولینوم، یک نوروتوکسین (تاکسین که اعصاب را تباه می‌کند) است که توسط باکتری کلستریدیوم بوتولینوم ساخته می‌شود. نوروتوکسین ها موادی هستند که بر ساختار یا عملکرد سیستم عصبی تأثیر می‌گذارند.
بوتاکس عملکرد برخی از انتقال دهنده‌های عصبی را تغییر می‌دهد. این انتقال دهنده‌های عصبی، مواد شیمیایی در بدن هستند که به بدن دستور می‌دهند به طریقی خاص واکنش نشان دهد. بوتاکس، انتقال دهنده‌های عصبی را که به غدد عرق فرمان فعال شدن را می‌دهند، مسدود می‌کند تا تعریق را در ناحیه تزریق کنترل کند.
مزایا و معایب تزریق بوتاکس زیر بغل
مانند همه روش‌های درمانی برای تعریق بیش‌ازحد، بوتاکس نیز مزایا و معایب خود را دارد. برخی از نمونه‌های هر یک در زیر شرح داده شده است.
مزایا
- مؤثر است
- تأثیر آن نسبتاً طولانی مدت هستند
- نسبتاً بدون درد است
- میزان تهاجمی بودن آن کمتر از عمل جراحی است
معایب
- گران قیمت است
- دائمی نیست
- عوارض جانبی بالقوه‌ای دارد
- برای همه مناطق بدن مناسب نیست
فردی که تعریق بیش‌ازحد را تجربه می‌کند می‌تواند با پزشک خود در مورد مؤثرترین روش درمان برای این مشکل خود مشورت کند.
آیا موارد منعی برای تزریق بوتاکس زیر بغل وجود دارد؟
اگر باردار هستید، قصد اقدام برای باردار شدن دارید یا کودک شیرخوار دارید، نمی‌توانید تزریق بوتاکس انجام دهید. همچنین، اگر دچار هر گونه مشکل عضلانی یا قلبی هستید یا این بیماری‌ها در شما تشخیص داده شده است، ممکن است نتوانید از این درمان استفاده کنید. پزشکی كه شما را ارزيابی می‌کند، سابقه پزشكی كاملی را از شما دريافت كرده و در صورت مناسب نبودن اين روش، آن را به شما توصيه نمی‌کند.
آماده‌سازی
قبل از انجام این تزریق، باید با پزشک خود صحبت کنید. باید از این فرصت استفاده کرده و در مورد هر گونه بیماری که دارید و داروهایی که در حال حاضر مصرف می‌کنید به پزشک بگویید. این اطلاعات می‌تواند به کاهش خطر بروز عوارض جانبی و مشکلات کمک کند. اگر داروی شما تغییر كرده است یا از زمان ویزیت در كلینیك با مشكل جدیدی مواجه شده‌اید، حتماً به پزشك اطلاع دهید.
افرادی که تحت تزریق بوتاکس قرار می‌گیرند، نباید 3 تا 4 روز قبل از درمان زیر بغل خود را شیو کنند.
نحوه تزریق بوتاکس زیر بغل
یک متخصص پوست، یا یک پزشک مجاز برای استفاده از بوتاکس، می‌تواند این تزریق را در مطب خود انجام دهد. متخصصان باتجربه می‌توانند تزریق بوتاکس برای هر دو زیر بغل را در 10 دقیقه یا کمتر انجام دهند.
برای این روش، پزشک متخصص مقادیر بسیار کمی بوتاکس را در زیر پوست تزریق می‌کند. معمولاً آن را به صورت شبکه‌ای تزریق می‌کنند و محل‌های تزریق تقریباً 1-2 سانتی‌متر از یکدیگر فاصله دارند. قبل از تزریق بوتاکس به پوست، پزشک ممکن است ناحیه را با یخ یا بی‌حسی موضعی بی‌حس کند. این کار کمک می‌کند تا هرگونه درد و ناراحتی کمتر احساس شود.
بعد از درمان
فرد می‌تواند بلافاصله پس از درمان بوتاکس به خانه‌اش برود. بیمار باید از ورزش کردن خودداری کند و برای بقیه روز حمام گرم یا دوش نگیرد.
اکثر پزشکان و متخصصان 1-2 هفته پس از عمل، مراجعه‌ی بعدی را به بیماران خود توصیه می‌کنند. این کار برای بررسی و شارژ کردن مناطق جا انداخته شده و بررسی عوارض جانبی می‌باشد.
تسکین درد
اگر تزریق بوتاکس انجام داده‌اید، ممکن است حالت تهوع، سردرد و درد یا قرمزی در نزدیکی محل تزریق داشته باشید. گاهی اوقات ممکن است قسمت‌های دیگر بدن شما بیشتر عرق کند. این باید ظرف چند روز کاهش یابد.
دوره‌ی بهبودی
اگر تزریق بوتاکس انجام داده‌اید، می‌توانید بلافاصله فعالیت‌های عادی خود را از سر بگیرید و به مرخصی از کار احتیاجی ندارید.
عوارض جانبی
تزریق بوتاکس به طور کلی بی خطر است. عوارض جانبی جدی از این درمان نادر است، اما امکان بروز آن‌ها وجود دارد. این عوارض عبارت‌اند از:
- ضعف شدید یا عدم تقارن عضلانی
- آنافیلاکسی، یک واکنش آلرژیک شدید
- سمیت (وضعیتی سمی که عملکرد اندام ها را مختل می‌کند)
فردی که بعد از بوتاکس دچار هر یک از عوارض جانبی زیر شده است باید فوراً به پزشک مراجعه کند:
- مشکل در تنفس، بلع یا گفتار
- بثورات پوستی یا کهیر
- ضعف عضلانی
- مشکلات بینایی
- سرگیجه
- از دست دادن کنترل مثانه
عوارض جانبی که شدت کمتری دارند ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- خشکی دهان
- سردرد
- خستگی
- درد در زیر بغل بعد از تزریق
نتایج
سازمان غذا و دارو تزریق بوتاکس را برای درمان تعریق بیش‌ازحد زیر بغل تائید کرده است. این درمان، با بلوک کردن یک ماده شیمیایی در بدن که غدد تعریق را فعال می‌کند، عمل می‌کند. تزریق بوتاکس زیر بغل می‌تواند تعریق زیر بغل را 82-87٪ کاهش دهد. این نتایج می‌تواند به طور معمول 4 تا 12 ماه یا در بعضی موارد تا 14 ماه ادامه داشته باشد.
افرادی که تزریق بوتاکس زیر بغل انجام می‌دهند، نتایج آن را 2 تا 4 روز پس از درمان مشاهده خواهند کرد. اثرات کامل این تزریق معمولاً طی 2 هفته قابل مشاهده است.
اگرچه بوتاکس یک راه حل دائمی برای تعریق بیش‌ازحد زیر بغل نیست اما نتایج حاصل از یک درمان در حدود 4 تا 12 ماه طول می‌کشد، بنابراین فرد به تزریق مداوم نیاز دارد.
تا به امروز، FDA تزریق بوتاکس را فقط برای استفاده در زیر بغل تأیید کرده است. پزشکان ممکن است بوتاکس را برای درمان تعریق زیاد در سایر مناطق بدن که مستعد تعریق زیاد هستند نیز تجویز کنند. مناطقی مانند:
- دست‌ها
- پا
- کمر
- سینه و زیر پستان‌ها
- کشاله ران
- سر
- صورت
- بینی
تزریق‌های بوتاکس در دست‌ها یا پاها تأثیر کمتری دارند و به احتمال زیاد عوارض جانبی ایجاد می‌کنند. انجام این تزریق در این مناطق همچنین می‌تواند دردناک‌تر از مناطق دیگر بدن باشد.
برخی از متخصصان پوست باتجربه می‌توانند از بوتاکس برای درمان تعریق صورت، کشاله ران یا پستان نیز استفاده کنند. متخصصانی که در این نواحی تزریق بوتاکس انجام می‌دهند، برای درمان ایمن و مؤثر، باید شناخت دقیق عضلات و بافت‌های پیچیده داشته باشند.
هزینه
تزریق بوتاکس می‌تواند گران قیمت باشد. فرد باید هر 7 الی 16 ماه این درمان را تکرار کند، بنابراین هزینه‌ها می‌تواند اضافه شود.
سایر موارد استفاده بوتاکس
سایر کاربردهای بالقوه بوتاکس عبارت‌اند از:
- درمان اختلالات عضلانی: بوتاکس می‌تواند به شل شدن عضلات فشرده شده و کنترل حرکات عضلات بیش فعال مانند تکان‌های عضلات کمک کند.
- میگرن مزمن: بوتاکس می‌تواند در برخی افراد از میگرن مزمن جلوگیری کند.
- چین و چروک‌های صورت: برخی از متخصصان پوست برای کاهش خطوط و چین و چروک صورت تزریق بوتاکس انجام می‌دهند.
