درمان لک صورت (ملاسما یا لکه‌های قهوه‌ای پوست)

بسیاری از خانم‌ها در سنین بیست‌سالگی و سی‌سالگی متوجه وجود پیگمنت های تیره‌ای روی صورت خود می‌شوند. این علائم ممکن است با علائم افزایش سن اشتباه گرفته شوند. بیماری شایع پوستی که باعث تشکیل این لک‌های قهوه‌ای – خاکستری روی صورت به خصوص در ناحیه گونه‌ها، پیشانی، لب بالا و خط فک می‌شود ملاسما یا لک صورت نامیده می‌شود. این شکل از پیگمنت ها با گرما تحریک می‌شوند و درمان‌های ترمیمی برای جلوگیری از بدتر شدن این لک‌ها ضروری است.

افراد مبتلا به لک‌های صورت ممکن است نگرانی‌های در مورد ظاهر خود داشته باشند و این موضوع باعث شود که تعاملات خود را با افراد دیگر محدود کنند.

لک‌های پوستی (ملاسما) چیست؟

ملاسما نوعی هایپرپیگمنتیشن است که یک تغییر رنگ پوست پیچیده بوده و به دلیل تولید زیاد ملانین (رنگ پوست) روی پوست ایجاد می‌شود. لک‌های صورت در سطح وسیعی از پوست و در لایه اپیدرم (سطح رویی پوست) ایجاد می‌شود. این تغییر رنگ نامنظم به وسیله ملانوسیت های که سلول‌های تولیدکننده پیگمنت هستند شکل می‌گیرد. زمانی که این سلول‌ها به دلیل آسیب‌های ناشی از اشعه ماورا بنفش یا تغییرات هورمونی در خطر قرار می‌گیرند، لکه‌های قهوه‌ای / خاکستری روی پوست شکل می‌گیرد. این لک‌ها به شکل متقارن روی پوست صورت شکل می‌گیرند به این معنی که اگر در طرف راست صورت لک‌ها ایجاد شوند، به شکل متقارن در طرف چپ صورت هم به وجود می‌آیند. علائم شایع (آن چیزی که شما می‌بینید)، بروز لک‌های قهوه‌ای یا خاکستری در سطح پوست صورت است. این سطوح بیشتر در قسمت‌های زیر دیده می‌شوند:

• گونه‌ها
• پیشانی
• پل بینی
• بالای لب بالایی
• چانه

 علل

هنوز دلیل ابتلا به لک پوست صورت مشخص نیست. به نظر می‌رسد زمانی که سلول‌های رنگ‌ساز در پوست (ملانوسیت) مقدار زیادی رنگ تولید می‌کنند این عارضه شکل می‌گیرد. افرادی که پوست رنگی دارند بیشتر مستعد ابتلا به لک صورت هستند زیرا ملانوسیت های آنها فعال‌تر از پوست‌های روشن است. برخی از دلایل ابتلا به لک صورت عبارتند از:

• قرار گرفتن در معرض خورشید. اشعه ماورا بنفش خورشید ملانوسیت ها آر تحریک می‌کند. در واقع، قرار گرفتن زیاد در معرض نور خورشید می‌تواند باعث عود لک صورت شود. به دلیل قرار گرفتن در معرض نور خورشید است که لک‌های صورت در تابستان افزایش می‌یابد. همچنین دلیل اصلی این که برخی از افراد پی‌درپی دچار لک‌های صورت می‌شوند می‌تواند همین موضوع باشد. برای  پیشگیری از لک صورت از نور خورشید دوری نمایید .
• تغییرات هورمونی. زنان باردار اغلب دچار لک صورت می‌شوند. زمانی که لک در صورت زنان باردار شکل می‌گیرد به آن کولاسما یا ماسک بارداری گفته می‌شود. قرص‌های ضدبارداری و داروهای هورمونی می‌توانند باعث ایجاد لک در صورت شوند.
• آرایش. محصولات مراقبت پوستی ممکن است پوست را تحریک کرده و لک‌های صورت را بدتر کنند.

 علائم

این بیماری به شکل لک‌های نامنظم، تیره و هایپرپیگمنتیشن در قسمت‌های از پوست بینی، لب‌ها، بالای گونه و پیشانی دیده می‌شود. سطوح لک‌دار غالباً به صورت تدریجی و به مرور زمان شکل می‌گیرند. این عارضه علامت ابتلا به بیماری خاصی نیست و صرفاً یک مشکل زیبایی محسوب می‌شود.

درمان

کرم‌های موضعی

• هیدروکینون: هیدروکینون اولین اقدام درمانی خوبی است که برای رفع لک‌های صورت مورد توجه قرار می‌گیرد. هیدروکونین سلول‌های پیگمنتی هستند که عامل لک را سرکوب می‌کنند. این ترکیب شیمیایی بر روی پوست استعمال می‌شود تا رشد سلول‌های پیگمنتی غیرعادی را متوقف کند. این ماده شیمیایی پیگمنت های غیرعادی موجود روی پوست را روشن می‌کند.
• اسید آزلیک: اسید آزلیک یک اسید طبیعی است که از شکل‌گیری پیگمنت های غیرعادی پیشگیری می‌کند. این اسید سلول‌های غیرعادی را هدف قرار داده و با سلول‌های عادی کاری ندارد.
• اسید کوجیک: اسید کوجیک یک آنتی‌اکسیدان قوی است که رشد سلول‌های پیگمنتی غیرعادی را متوقف می‌کند. از آنجا که یکی از عوارض جانبی درمان با اسید کوجیک، درماتیت است، این روش برای رفع لکه های قهوه ای پوست فقط در زمانی که روش‌های درمانی دیگر مؤثر واقع نشوند به کار برده می‌شود.

لایه‌برداری شیمیایی

لایه‌برداری شیمیایی به وسیله یک محلول اسیدی که روی پوست استعمال می‌شود انجام شده و در نهایت یک لایه از پوست را برمی‌دارد. تعداد کمی از مواد می‌توانند این کار را انجام داده و به طور کامل لک‌های ناخواسته را برطرف کنند. با این کار کلاژن موجود در پوست تحریک شده و کلاژن جدید تولید می‌شود. لایه‌برداری سطحی بر لایه‌برداری‌های متوسط یا عمیق ارجحیت دارد. برخی روش‌های لایه‌برداری عبارتند از:

• لایه‌برداری به وسیله اسید گلایکولیک (متداول‌ترین روش لایه‌برداری)
• لایه‌برداری به وسیله اسید لاکتیک
• لایه‌برداری با اسید تریکل استیک ضعیف
• لایه‌برداری به وسیله رتینوئید

این روش درمان ملاسما و لک های صورت عوارض جانبی جزئی دارد و معمولاً نیازی به بستری شدن ندارد.

لیزر درمانی فرکشنال

لیزر درمانی فرکشنال و درمان‌های نوری باید فقط برای درمان لک صورت شدید انجام شوند. لیزر درمانی فرکشنال برای از بین بردن لک‌های صورت و هایپرپیگمنتیشن های دیگر و همچنین رفع پیگمنت های عمیق‌تر به کار می‌رود. لیزر به دقت به سطح پوست تابانده می‌شود تا اندامک‌ها (یا سلول‌های پوستی) حاوی ملانین را از بین ببرد. زمانی که اینها از بین رفتند، بدن باقیمانده آنها را از طریق فرایند شدینگ از بین می‌برد. معمولاً مدت زمان کوتاهی پوست دچار هایپرپیگمنتیشن شده و پس از آن به تدریج پیگمنت ها روشن‌تر می‌شوند. سپس این کار با بازسازی دوباره پیگمنت ادامه یافته و رنگ پوست بازسازی می‌شود. اقدامات درمانی به شدت لک‌های صورت و نوع پوست بستگی دارد. معمولاً 1 تا 3 جلسه درمانی برای رفع مؤثر لک‌های پوستی نیاز است.

لیزر درمانی پالسی پرتوان (آی پی آل)

همان طور که از نام لیزر درمانی پالسی پرتوان مشخص است، با این روش نواحی تغییر رنگ یافته توسط نور مرئی شدید بهبود می‌یابند. این کار باعث آسیب‌های جدی در لایه رویی پوست نمی‌شود و نیاز به بستری شدن هم ندارد. لیزر درمانی پالسی پرتوان معمولاً به بیحسی موضعی نیاز ندارد، البته در برخی موارد برای راحتی بیشتر بیمار این فرایند تحت بیحسی های موضعی انجام می‌شود. پس از ارسال هر پالس، پوست شما سرد می‌شود. این عمل در مدت 20 دقیقه انجام می‌شود. با این کار بافت‌های تغییر رنگ یافته از بین رفته و در خلال فرایند بهبودی با پوست سالم جایگزین می‌شوند. برای دست‌یابی به نتایج قابل‌قبول باید درمان در 3 یا 4 جلسه انجام شود که تعداد جلسات به شدت و سرسختی لک‌های صورت بستگی دارد.

نتایج و مزایا

• شما تغییر رنگ را بلافاصله روی پوست خود مشاهده می‌کنید
• نتایج نهایی پس از مدتی قابل‌مشاهده می‌شود
• برای دست‌یابی به نتایج مطلوب باید چند جلسه درمانی برگزار شود
• همه روش‌های درمانی برای رفع لک‌های صورت غیرتهاجمی و بدون درد هستند
• روش‌های درمانی برای رفع لک‌های صورت عوارض جانبی زیادی ندارند؛ دستورالعمل مراقبت‌های پس از عمل به شما داده می‌شود.
• این یک عمل کوتاه بوده که نیازی به بستری شدن ندارد. شما بلافاصله پس از انجام اقدامات درمانی می‌توانید به امور روزمره خود بپردازید

 پیشگیری

مراقبت از پوست مهم‌ترین مسئولیت شما است. سعی کنید پوست خود را خیلی خشک نگه ندارید و همچنین از مرطوب کردن بیش‌ازحد آن نیز اجتناب کنید. سعی کنید به عنوان یک قانون از قرار گرفتن در معرض نور خورشید خودداری کنید و از کرم‌های ضد آفتاب با SPF30 یا بیشتر استفاده کنید. از مکمل‌های مناسب برای مقابله با اشعه خورشید استفاده کنید. سعی کنید هم به سلامت درونی و هم به ظاهر خود اهمیت دهید.