مراقبت بعد ازعمل بلفاروپلاستی: مدت ریکاوری بعد عمل جراحی پلک

با افزایش سن، عضلات تضعیف شده و پلک‌ها دچار افتادگی و تشکیل کیسه می‌شوند، پوست خاصیت کشسانی خود را از دست می‌دهد و چربی از زیر پوست نازک پلک بیرون می‌زند. هدف از بلفاروپلاستی جابجا کردن چربی صورت و برداشتن پوست اضافی پلک‌هایست تا ظاهری شاداب و جوان را برای شخص به ارمغان بیاورد.

دو نوع جراحی زیبایی پلک وجود دارد: جراحی زیبایی پلک فوقانی و تحتانی. می‌توان این دو را با هم یا بصورت جداگانه انجام داد. همچنین می‌توان سایر عمل‌های زیبایی همچون لیفت ابرو یا لیفت صورت را بعنوان بخشی از عمل جوانسازی صورت، همزمان با این جراحی انجام داد. بلفاروپلاستی پلک تحتانی عمدتاً برای برطرف کردن کیسه‌های چربی و پف زیر چشم انجام می‌شود، بلفاروپلاستی پلک فوقانی برای اصلاح افتادگی پلک بالا انجام می‌دهد تا علاوه بر ترمیم ظاهر چشم‌ها، قدرت بینایی بیمار را نیز اصلاح کرد.

چرا پلک‌ها می‌افتند؟

در طول زندگی همه ما، پلک‌ها تغییراتی را به خود خواهند دید. هر بار که شخص پلک می‌زند و در نظر داشته باشید که در طول زندگی یک شخص میلیاردها بار پلک می‌زند – پوست و عضلات پلک فوقانی اندکی کش می‌آید. فیبرهای کشسان موجود در پوست عضلات و پوست را به جای اصلی خود باز می‌گرداند. تصور کنید اگر مکرراً یک باند پلاستیکی را بکشید و دوباره ول کنید، همین اتفاق برای پلک‌های ما نیز می‌افتد – به مرور زمان پوست و عضلات پلک بالایی بلند می‌شوند.

چشم‌های انسان را لایه‌های محافظتی بافت چربی احاطه کرده‌اند، این بافت‌های چربی در یک غشا محبوس شده‌اند که آنها را کاملاً محکم در جای خود نگاه می‌دارد. به مرور زمان، این غشا نگهدارنده تضعیف شده و بافت چربی به پایین می‌لغزد. پوست و عضلات توسط این بافت برآمده کش می‌آیند و در نتیجه برآمدگی‌هایی در اطراف چشم بوجود می‌آید که نمی‌توان با آرایش آن را پنهان کرد.

غالباً این مشکل در صبح شدیدتر است، زیرا هنگامی که دراز می‌کشیم مایعات در بافت چربی جمع می‌شود. وقتی صبح از تختخواب بلند می‌شویم، جاذبه می‌تواند این مایعات را از بافت بیرون بکشد و اگر بافت چربی زیادی داشته باشید، زمان زیادی طول می‌کشد تا مایعات از بافت بیرون بیاید.

جراحی زیبایی پلک چگونه انجام می‌شود؟

بی‌حسی

جراحی پلک با بی‌حسی موضعی بهمراه تزریق آرام‌بخش انجام می‌شود. حین جراحی، بیمار در وضعیت “نیمه هشیار” قرار می‌گیرد. این کار باعث می‌شود تا خطرات و عوارض بیهوشی عمومی از بین برود.

عمل

شکاف‌هایی در چین و چروک پلک فوقانی هر دو چشم ایجاد می‌شود. عضلات، چربی و پوست اضافی برداشته شده و با استفاده از بخیه ناحیه جراحی بسته می‌شود. اسکار به وجود آمده معمولاً بصورت یک خط ظریف درون چین و چروک اطراف چشم گم می‌شود.

برای برداشتن بافت اضافی چربی بالای چشم، پزشک شکاف‌هایی را داخل پلک تحتانی، در بخش صورتی رنگی که اگر پلک را برگردانید خواهید دید، ایجاد می‌کند. با این کار دیگر اسکار قابل رویتی وجود نخواهد داشت، به این روش جراحی از طریق ملتحمه گفته می‌شود. سپس شکاف ایجاد شده را با استفاده از بخیه قابل جذب بخیه می‌زنند و این بخیه چند روز پس از جراحی جذب می‌شوند. در بعضی موارد اصلا نیازی به بخیه نیست. اگر نیاز به برداشتن پوست یا عضله اضافی باشد، برش جراحی در چروک لبخند زیر مژه‌ها ایجاد می‌شود یا ممکن است بعد از جراحی با استفاده از لایه‌برداری با لیزر جای اسکار از بین برود.

پس از جراحی زیبایی پلک باید چه انتظاری داشت؟

پس از جراحی احتمالاً اندکی ورم و کبودی در پلک بیمار وجود خواهد داشت، ولی این ورم و کبودی معمولاً به سرعت فروکش می‌کند. پزشکان توصیه می‌کنند که برای کمک به فروکش کردن ورم و تسریع فرآیند بهبودی از کمپرس یخ استفاده کرده و در حین استراحت سر بیمار را بالاتر از بدن قرار دهید. اگر بیمار پس از جراحی احساس ناراحتی دارد، می‌توان با مصرف داروهای مسکّن ضعیف این احساس را کنترل کرد.

اکثر بیماران می‌توانند فردای جراحی با استفاده از یک عینک آفتابی بیرون بروند و حتی در عرض چند روز برخی کارهای کوچک را انجام دهند.

چه زمانی می‌توان به سر کار بازگشت؟

اکثر افراد حداقل یک هفته صبر می‌کنند تا بتوانند به سر کار بازگردند و فعالیت‌های اجتماعی خود را از سر بگیرند، این زمان برای فروکش کردن ورم و کبودی توصیه می‌شود.

آیا در حین جراحی چیزی احساس خواهم کرد؟

بلفاروپلاستی معمولاً فرآیند دردناکی نیست و اکثر بیماران پس از جراحی اصلاً نیازی به مصرف داروهای مسکّن حس نمی‌کنند. البته، پلک‌ها اندکی ورم خواهند داشت و به لمس حساس خواهند بود، برخی از بیماران ترجیح می‌دهند داروهای مسکّنی همچون استامینوفن (پاراستامول) مصرف کنند. ضمناً در چند روز پس از جراحی احساس خشکی چشم کاملاً طبیعی است و برای برطرف کردن این مشکل می‌توان چهار بار در روز از قطره‌های چشمی استفاده کرد. اگر جراحی جوانسازی پلک تحتانی یا برای جراحی حمایتی با بخیه به گونه  انجام شده باشد، این ناحیه تا چند روز نسبت به لمس حساس خواهد بود. در موارد نادر پس از جراحی خراشی کوچک یا لکه خشکی در سطح جلویی چشم بیمار بوجود خواهد آمد. به این عارضه خراشیدگی گفته می‌شود که به شدت دردناک بوده و بیمار درد تیرکشنده‌ای را احساس خواهد کرد. احساس درد بلافاصله بعد از استفاده از قطره بی‌حسی چشم تسکین خواهد یافت. معمولاً خراشیدگی‌های سطح چشم 24 ساعت بعد التیام می‌یابند و عوارض جانبی بر روی چشم یا نتیجه جراحی نخواهند داشت. 

 آیا می‌توان بلافاصله پس از جراحی از بیمارستان ترخیص شد؟

معمولاً روی هر دو چشم برای مدت کوتاهی پس از جراحی با پد پوشانده خواهد شد تا کبودی و ورم را به حداقل ممکن برساند. بعلاوه اگر برای بیمار از آرام‌بخش استفاده شده باشد، شخص باید برای مدت کوتاهی در بیمارستان بماند تا مطمئن شویم که وی احساس سرگیجه ندارد. به محض این که تیم پزشکی از آماده بودن بیمار مطمئن شوند وی را ترخیص خواهند کرد. یکی از پدها پیش از ترخیص از بیمارستان از روی چشم بیمار برداشته خواهد شد و پد دیگر صبح روز بعد برداشته می‌شود. در برخی موارد اگر ترخیص بیمار در بعد از ظهر صورت گیرد و بیمار بخواهد بلافاصله پس از رسیدن به منزل بخوابد، احتمالاً یک پد چشم اضافی به بیمار داده شود که در هنگام خواب آن را روی چشم بگذارد. اگر روی هر چهار پلک بیمار جراحی انجام شده و جراحی در بعد از ظهر بوده، توصیه می‌کنیم که پدهای چشم بیمار را برنداشته و تا صبح روز بعد سر جای خود باقی بماند. این کار باعث می‌شود اثر آرام‌بخش از بین رفته و همچنین کبودی و ورم پس از جراحی نیز به حداقل ممکن برسد.

 پس از جراحی چه حسی خواهم داشت؟

احساس اشک‌ریزش و ناراحتی تا یک هفته پس از جراحی کاملاً طبیعی است. همیشه انجام جراحی روی صورت برای هرکسی تا حدودی ناراحت کننده است. چشم‌های بیمار حساس و کبود هستند و این باعث می‌شود شخص احساس ضعف کند. ضمناً چشم‌ها خشک شده و پلک زدن با سختی صورت می‌گیرد. بیمار باید از قطره چشمی و پماد استفاده کند. تمام این موارد تأثیر خود را روی روحیه بیمار گذاشته و ممکن است وی اندکی غمگین باشد. ولی با گذشت یک هفته از جراحی و کشیدن بخیه‌ها، بیمار به مراتب احساس بهتری دارد و تا پایان هفته دوم اکثر بیماران از نتیجه جراحی خود احساس رضایت بسیار زیادی خواهند داشت. با این وجود هنوز تغییراتی جزئی وجود دارد که زمان طولانی‌تری برای وقوع این تغییرات نیاز است، با این حال این تغییرات بسیار جزئی هستند و هیچکس متوجه آن نخواهد شد. 

چه زمانی بخیه‌ها کشیده می‌شوند؟

عموماً بخیه‌های معمولی یک هفته پس از جراحی کشیده خواهند شد. برخی از بخیه‌های قابل جذب سطحی نیز در این زمان کشیده خواهند شد ولی بخیه‌های جذبی که در عمق پوست و برای حمایت از بافت، مخصوصاً در پلک تحتانی، زده شده به حال خود رها می‌شوند تا به تدریج جذب شوند. در بعضی از موارد در عمق بافت از بخیه دائمی استفاده می‌شود تا ساختار پلک را نگاه دارد، این بخیه هرگز کشیده نمی‌شود. کشیدن بخیه بصورت سرپایی در مطب انجام می‌شود و نیازی به بی‌حسی ندارد. ممکن است در زمان کشیده شدن بخیه‌ها بیمار اندکی احساس ناراحتی داشته باشد ولی معمولاً مشکلی در تحمل این ناراحتی نخواهد داشت. 

آیا پس از جراحی نیازی به مصرف دارو است؟

معمولاً بعد از جراحی بلفاروپلاستی قرصی تجویز نمی‌شود. البته به بیمار یک پماد آنتی بیوتیک داده می‌شود تا سه بار در روز تا دو هفته روی زخم‌ها مالیده شود و همچنین قطره چشمی نیز باید چهار بار در روز تا دو هفته در چشم ریخته شود. پماد باعث مرطوب شدن زخم‌ها شده، باقی ماندن آثار زخم را به حداقل رساند و همچنین خطر عفونت زخم را کاهش می‌دهد. استفاده از پماد اگرچه برای چشم‌ها بی‌خطر است ولی اگر پماد داخل چشم شود، بینایی شخص را اندکی تار می‌کند. در هنگامی که پلک‌ها سفت شده و بستن پلک‌ها نیز دشوار است، قطره‌های چشمی سطح چشم را مرطوب نگاه می‌دارد. همیشه دست‌های خود را پیش از ریختن قطره چشمی یا مالیدن پماد بشوئید. اگر از یک پنبه برای مالیدن پماد استفاده شود، مصرف پماد به مراتب ساده‌تر خواهد شد. 

چه زمانی می‌توان رانندگی کرد؟

 شخص می‌تواند فردای روز جراحی رانندگی کند، البته به شرطی که قدرت بینایی و میدان دید شخص مختل نشده باشد. 

چه زمانی می‌توان ورزش کرد؟

 از یک روز پس از جراحی می‌توان پیاده‌روی آهسته را شروع کرد. ولی توصیه می‌شود که تا سه هفته اول کارهای پرفشار انجام ندهید، زیرا این کار باعث افزایش فشار خون و در نتیجه خونریزی از زخم‌های جراحی خواهد شد. حداقل تا چهار هفته پس از جراحی نباید شنا کرد، زیرا خطر عفونت زخم را افزایش می‌دهد و زیر آب بردن پوست، برای پوستی که زخم شده خوب نیست. با گذشت دو هفته از جراحی شخص می‌تواند دوچرخه سواری کند، البته باید به خوبی از چشمان خود محافظت نماید. 

چه زمانی می‌توان آرایش کرد؟

 دو هفته بعد از جراحی شخص می‌تواند آرایش کند، البته به شرطی که زخم‌ها به خوبی التیام یافته باشد. هرچند توصیه می‌شود که تا دو هفته دیگر نیز از آرایش کردن خودداری کنید زیرا استفاده از مواد آرایشی و پاک کردن آنها مقداری زخم را تحریک خواهد کرد. 

آیا پس از جراحی می‌توانم پرواز کنم؟

 پرواز کردن پس از جراحی بلامانع است ولی پیش از آن بیمار باید اولین جلسه مراجعه پس از جراحی را انجام داده و بخیه‌ها کشیده شده باشند تا از بهبودی مناسب پلک‌ها اطمینان حاصل شود. برخی از خطوط هوایی اجازه نمی‌دهند که بیمارانی که به تازگی جراحی کرده‌اند پرواز کنند به همین خاطر شاید از پرواز شما نیز جلوگیری به عمل آید، مخصوصاً اگر کبودی و ورم داشته باشید. در حین پرواز، به خاطر تهویه هوا چشم مسافران هواپیما خشک می‌شود؛ پس توصیه می‌کنیم که قطره‌های خود را همراه داشته باشید و بصورت منظم از آنها برای هر دو چشم استفاده کنید زیرا چشم‌ها پس از بلفاروپلاستی نسبت به خشکی حساس خواهند شد. 

چه مدت طول می‌کشد تا زخم‌ها بهبود یابند؟

 التیام کامل زخم‌ها حداقل نه ماه طول می‌کشد و به مرور زمان ظاهر اسکار نیز تغییر خواهد کرد. در سه ماه اول اسکارها معمولاً قرمز می‌شوند مخصوصاً در مواقعی که پروسه بهبودی در بالاترین میزان خود است. در طی این زمان اسکارها اندکی ضخیم شده و گاهاً اندکی ناصاف خواهند بود. پس از این دوره، اسکارها محو شده و در انتها یک خط بسیار ظریف و محو از آنها باقی می‌ماند که به سختی می‌توان آنها را تشخیص داد. در موارد بسیار نادر بعضی اشخاص واکنش‌های غیر طبیعی به اسکار نشان می‌دهند و در این موارد درمان‌های بیشتری بعد از بلفاروپلاستی نیاز خواهد بود. اگر بخیه‌های قابل جذب در عمق پوست کار شده باشند، معمولاً سه ماه طول می‌کشد تا جذب بدن شوند و در این مرحله باعث افزایش قرمزی پوست خواهند شد. برخی از بیماران جوش‌های چرکی ریزی در این ناحیه می‌زنند که بدلیل تلاش سلول‌های التهابی برای جذب بخیه‌هاست. این جوش‌ها نیز معمولاً بطور کامل از بین خواهند رفت. 

مراقبت از اسکار و سه الی چهار بار ماساژ دادن آنها در روز با کرم‌های آبرسان بدون بو به کاهش ضخامت اسکار کمک کرده و نرمی پوست را حفظ خواهد کرد. ماساژ پوست نازک پلک فوقانی معمولاً ضروری نیست ولی ماساژ گوشه‌های خارجی دو چشم جایی که پوست ضخیم‌تر است می‌تواند برای پوست مفید باشد، مخصوصاً در مورد این نوع جراحی که نیازمند زدن بخیه در عمق پوست است. ضمناً توصیه می‌کنیم که اسکارها را از نور خورشید محافظت کنید زیرا نور خورشید باعث قرمز شدن اسکارها شده و همچنین اسکارها در برابر آسیب ناشی از نور خورشید حساس هستند.