لیزر موهای زائد روشی است که با استفاده از یک لیزر پالس بلند، موها را از بدن جدا می‌کند. این روش درمانی توسط پزشک متخصص و متخصص لیزر (بسته به کلینیک) با قرار دادن دستگاه لیزر روی پوست شیو شده انجام می‌شود. گرمای لیزر، فرایند تولید مو را در فولیکول‌ها غیرفعال می‌کند. مو در طی چرخه‌هایی رشد می‌کند. ازآنجایی‌که موهای مختلف در زمان‌های مختلف وارد چرخه رشد خود می‌شوند، حدود 6 تا 8 جلسه لیزر در فواصل 8 تا 12 هفته برای غیرفعال کردن بیشتر فولیکول‌ها در یک منطقه معین ضروری است.
انتخاب صحیح کلینیک لیزر موهای زائد و رعایت مراقبت‌های قبل و بعد لیزر، گامی مؤثر برای رسیدن به نتیجه دلخواهتان است.
علل رشد زیاد موهای زائد چیست؟
دلایل زیاد و متنوعی برای رشد بیش از حد موهای زائد وجود دارد، از جمله:
- وراثت
- بارداری
- عدم تعادل غدد و یا هورمون‌ها، از جمله بیماری‌هایی که باعث ایجاد این اثرات می‌شوند (مثل سندروم تخمدان پلی کیستیک در زنان)
- مشکلات مقاومت به انسولین
- مشکلات تیروئید
- واکنش به داروهای خاص
- فرآیندهای پیری طبیعی
- روش‌های موقت برای رفع موهای زائد که روی ریشه تأثیر می‌گذارد (مانند اپیلاسیون و مو زدن).
قبل از شروع درمان با لیزر، بیمارانی که دچار رشد بیش از حد موهای زائد در مناطق غیر معمول دارند، باید دلایل پزشکی احتمالی آن را بررسی کنند. روش‌های رفع مو فقط می‌تواند بر موهایی که در حال رشد هستند تأثیر بگذارد. آن‌ها پس از اتمام درمان نمی‌توانند مانع از رشد موهای جدید در بدن شوند. به خانم‌هایی که دارای الگوی رشد موی مردانه در صورت هستند ، توصیه می‌شود برای تشخیص احتمال سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یا بالا بودن هورمون تستوسترون، به متخصص غدد مراجعه کنند. مردانی که رشد بیش از حد مو دارند، می‌توانند از نظر مقاومت به انسولین تحت آزمایش قرار بگیرند.
آیا من کاندیدای مناسبی برای لیزر موهای زائد هستم؟
هم خانم‌ها و هم آقایان برای از بین بردن موهای ناخواسته و زائد خود به دنبال لیزر موهای زائد هستند. لیزر رفع مو معمولاً بر روی زیر بغل انجام می‌شود، ناحیه‌ی تناسلی، پاها، شکم، بالای لب، چانه، پشت، باسن، ران، صورت، گردن، قفسه سینه، بازوها و انگشتان پا انجام می‌گیرد. فناوری لیزر با هدف قرار دادن رنگ‌دانه‌ی تیره کار می‌کند. بنابراین، روی پوست‌های کم رنگ و موهای ضخیم و تیره بهتر کار می‌کند. هرچه پوست روشن‌تر و موها تیره‌تر و ضخیم‌تر باشد، نتایج بهتری به دست می‌آید. بهترین کاندیداها، بیمارانی هستند که مناطقی با رشد موهای ضخیم و تیره دارند.
نحوه‌ی کار لیزر موهای زائد چگونه است؟
لیزرهایی که برای رفع دائمی مو طراحی شده‌اند، طول‌موج‌هایی از نور را ساطع می‌کنند که توسط رنگ‌دانه موجود در مو (ملانین) جذب می‌شوند. اگر پوست اطراف آن از رنگ مو روشن‌تر باشد، انرژی لیزر در شافت یا ساقه‌ی مو متمرکز می‌شود، و بدون اینکه روی پوست یا فولیکول اثر بگذارد، آن را از بین می‌برد. از آنجا که لیزرها رنگ‌دانه را هدف قرار می‌دهند، درمان روی موهای ضخیم مؤثر است زیرا رنگ‌دانه زیادی دارد و می‌تواند گرمای زیادی را جذب کند. موهای نازک نمی‌توانند گرمای زیادی را جذب کنند. توانایی دستگاه لیزر برای تولید پهنای باند بسیار باریک و به‌صورت مداوم، کلید اصلی برای یک کار آیی ایمن است. درحالی‌که لیزر پرتویی را منتشر می‌کند که فقط ساقه‌ی مو را گرم می‌کند، گرما از ساقه‌ی مو به بافت اطراف به مدت چند میلی ثانیه بعد از پالس لیزر منتقل می‌شود. چندین مدل دستگاه لیزر هستند که دارای تجهیزات خنک‌کننده می‌باشند که پوست اطراف را خنک می‌کند تا گرمای منتقل شده از شاخه‌های موهای تخریب شده کاملاً جذب شود. دستگاه‌های آی پی ال ( Intens Pulse Light)، لیزر نیستند. این دستگاه‌ها از یک پرتوی بسیار متمرکز از نور معمولی با طول موج‌های متفاوت استفاده می‌کنند، که اغلب همراه با کرم یا ژل، برای سوزاندن ساقه مو استفاده می‌شوند. یک ایراد جدی در این دستگاه‌ها این است که آن‌ها توانایی لیزری در ایجاد یک پهنای باند انتخابی برای نور را ندارند که فقط روی ساقه مو تأثیر می‌گذارد (فوتوترمولیز انتخابی).
در کلینیک لیزر موهای زائد از چه دستگاه‌هایی استفاده می‌شود؟
در ادامه به 5 نوع اصلی از لیزرهای رفع موهای زائد در بازار اشاره می‌کنیم:
Nd: YAG
لیزر Nd: YAG، لیزری است که برای از بین بردن لکه‌های پوستی و یا آن تتو و خال‌کوبی‌های ناخوشایندی که قبلاً انجام داده‌اید استفاده می‌شود.
این لیزر طول موج‌های بلندتری را که قادر به نفوذ به عمق پوست هستند، ساطع می‌کند و موها را از قسمت پاپیلا (ساختار موجود در پایه فولیکول مو) هدف قرار می‌دهد، بدون اینکه باعث تغییر رنگ یا آسیب به محیط اطراف شود. میزان جذب ملانین در این نوع لیزر نسبتاً کم است و این امر باعث می‌شود تا این نوع لیزر برای سطح پوست ایمن‌تر باشد، البته به موهای زائد نیز آسیب کمتری وارد می‌کند این بدان معناست که برای از بین بردن دائمی‌تر موها، ممکن است به جلسات بیشتری نیاز داشته باشید.
Nd: YAG می‌تواند برای طیف کاملی از رنگ‌های پوست مورد استفاده قرار گیرد و برای پوست‌های تیره بیشتر ترجیح داده می‌شود. این لیزر در افرادی که موهای ظریف و نازک دارند، تأثیر کمتری خواهد داشت.
این لیزر نسبت به لیزرهای دیگر دردناک‌تر است و احتمالاً نیاز به استفاده از کرم بی‌حس‌کننده در ناحیه موردنظر دارید. ممکن است بعد از لیزر دچار قرمزی، تورم و خارش شوید که تا چند روز ادامه داشته باشد. همچنین احتمال بروز کمی تاول و تغییر رنگ پوست وجود دارد.
لیزر الکساندرایت
لیزر الکساندرایت یا الکس سریع‌ترین لیزر در میان انواع دیگر است، اگر به دنبال پوشش دادن قسمت بیشتری از پوست در زمان کم هستید، این لیزر عالی است.
این لیزر همچنین از یک طول‌موج کمی بلندتر برای هدف قرار دادن فولیکول مو استفاده می‌کند و از جذب ملانین نسبتاً بالایی برخوردار است. لیزر الکساندرایت با برخورداری از اندازه‌ی نقطه زنی بزرگتر (ناحیه‌ی شات بزرگتر)، سریع‌ترین روش موجود است و معمولاً در نواحی بزرگتر بدن مانند پاها و کمر استفاده می‌شود.
این لیزر برای پوست‌های روشن یا سبزه مناسب است و مخصوصاً برای موهای ریز و نازک نیز مؤثر است (درحالی‌که ممکن است لیزرهای دیگر این‌گونه نباشد)
یک مثل “نابرده رنج گنج میسر نمی‌شود” برای لیزر الکساندرایت وجود دارد علاوه بر این، خطر قابل‌توجهی برای تغییر رنگ و سوختگی برای پوست‌های تیره‌تر وجود دارد (!!!). اطمینان از اینکه شما کاندیدای خوبی برای این لیزر هستید روش خوبی برای جلوگیری از این خطرات است. قرمزی، برآمدگی و تورم نیز ممکن است رخ دهد، اما این موارد باید به‌خودی‌خود در یک یا دو روز از بین برود.
لیزر دایود
لیزر دایود، ابداع جدیدی است که در بازار لیزر رفع موهای زائد به کار برده می‌شود.
این لیزر هر دو طول موج کوتاه‌تر و بلندتری را ساطع می‌کند و به نور ساطع شده اجازه می‌دهد تا در عمق بیشتری به داخل فولیکول نفوذ کرده و به‌خوبی جذب ملانین شود.
لیزر دایود ریسک کمتری برای تغییر رنگ و آسیب به پوست اطراف ایجاد می‌کند و ثابت شده است که برای بیشتر رنگ‌های پوست مفید است. بهترین نتایج در انواع پوست روشن تا متوسط حاصل می‌شود.
اگر می‌توانید درد اپیلاسیون ناحیه‌ی بیکینی را تحمل کنید، می‌توانید یک جلسه لیزر دایود را نیز تحمل کنید که بدون شک این ویژگی به شهرت و کاربرد آن افزوده است .
لیزر روبی Ruby
لیزر روبی(Ruby) روشی قدیمی اما خوبی است. این لیزر که قدیمی‌ترین نوع لیزر موهای زائد موجود در بازار است، به دلیل تأثیری بالاتر در جذب ملانین، محبوبیت و کاربرد خود را حفظ کرده است. متأسفانه، اگر شما کاندید خوبی برای لیزر موهای زائد نیستید این امر باعث می‌شود که، لیزر روبی باعث تغییر رنگ پوست شود.
لیزر Ruby برای افرادی که پوست مناسبی دارند و درصدد رفع موهای زائد خود هستند، بسیار مؤثر است. اگر پوستی سفید و حساس دارید، می‌توانید انتظار یک تجربه نسبتاً عاری از درد را داشته باشید.
IPL یا نور پالس شدید
سیستم‌های IPL یا Intense Pulsed Light می‌توانند در ریشه‌کن کردن موهای زائد مؤثر باشند، اما از نظر فنی لیزر نیستند. IPL با همان اصلی عمل می‌کند که بسیاری از لیزرها کار می‌کنند: انرژی نور توسط موهای زائد جذب می‌شود که به اندازه کافی مو را گرم کرده تا به فولیکول آسیب برساند، رشد مو را کند کرده و در نهایت از رشد آن جلوگیری می‌کند. تفاوت IPL با لیزر این است که آی پی آل از طیف کاملی از نور با طول موج پراکنده و مختلف استفاده می‌کند، در حالی که لیزرها از یک طول موج متمرکز از نور استفاده می‌کنند.
IPL برای افرادی که پوست روشن و موهای تیره دارند مناسب است. برای بیمارانی که موهای سفید یا بور دارند توصیه نمی‌شود.
IPL یک روش آرام و نسبتاً بدون درد است که برای هر نقطه از بدن کار می‌کند و برای افرادی که پوست حساس دارند و یا آستانه درد کمی دارند بسیار عالی است.
IPL ها پهنای باند وسیعی از نور را ایجاد می‌کنند که می‌تواند تمام بافت‌های اطراف را گرم کند، و این باعث می‌شود در ناتوان کردن مو و قرار دادن بیمار در معرض خطر بیشتری برای سوختگی بخصوص روی پوست‌های تیره تأثیر کمتری داشته باشد. دستگاه‌های IPL معمولاً ارزان‌تر از دستگاه‌های لیزر هستند، به همین دلیل بسیاری از کلینیک‌ها استفاده از آن‌ها را انتخاب می‌کنند. به طور کلی، لیزرهای موهای زائد واقعی (یعنی الکساندرایت، دایود و ND: Yag) بیشتر از IPL در دستیابی نتایج بهتر و سریع‌تر موفق هستند.
انتخاب انجمن کلینیک لیزر موهای زائد
مانند نام برند “کلینکس” برای دستمال کاغذی، کلمه “لیزر” به یک اصطلاح اصلی برای کلیه سیستم‌های رفع موهای زائد تبدیل شده است و این درست نیست. پیدا کردن بهترین لیزر و کلینیک برای از بین بردن موهای ناخواسته شما به رنگ و نوع پوست شما بستگی دارد و به اینکه موی شما چه رنگ و چقدر ضخیم است، جنس و چه ناحیه‌ای از بدن تحت درمان قرار می‌گیرد. مشاوره با یک پزشک معتمد به شما کمک می‌کند تصمیم بگیرید که کدام روش درمانی برای رفع موهای زائد برای شما مناسب است.
به چند جلسه لیزر درمانی نیاز خواهم داشت و این جلسات در چه فواصل زمانی باید انجام شوند؟
بیشتر بیماران حداقل به 6 تا 8 درمان مؤثر که بین 8 تا 12 هفته از هم فاصله دارند نیاز دارند. از آنجا که مو به صورت چرخه‌ای رشد می‌کند، چندین جلسه لیزر لازم است تا همه‌ی موها در هر منطقه رشد کنند و مشخص شود. با توجه به طول دوره چرخشی رشد مو، معمولاً نیاز به یک جلسه لیزر در هر 8 تا 12 هفته است. طول چرخه‌ی رشد مو بسته به قسمت بدن متفاوت است. ناحیه‌ی صورت معمولاً به جلسات مکرری(حدود 8 هفته فاصله) نیاز دارد، درحالی‌که پاها و کمر نیاز به درمان‌هایی با تکرار کمتری دارند (نزدیک به 12 هفته با هم فاصله دارند). ریختن تمام موهای لیزر شده در طی 3 هفته پس از هر جلسه انتظار می‌رود. موهایی که بعد از 3 هفته به طور معمول ریخته نمی‌شوند و همچنان در حال رشد هستند، به دلیل تنظیمات نامناسب دستگاه، احتمالاً جا انداخته شده یا آسیب نمی‌بینند. در صورت بروز این موارد، تکرار لیزر (ترمیمی) در آن زمان ضروری است. برای دستیابی به نتایج خوب، همه 6 تا 8 جلسه‌ی لیزر باید به‌خوبی و مؤثر انجام شوند. پس از ریختن موها، بیمار باید برای چند هفته دوره بدون مویی را تجربه کند. وقتی دوباره موهای جدید رشد کردند، بیماران باید برای جلسه بعدی خود حاضر شوند.
سؤالات متداول
آیا لیزر موهای زائد درد دارد؟
اکثر افراد، حس آن را با حس زدن یک کش لاستیکی به روی پوست مقایسه می‌کنند. در مقایسه با اپیلاسیون، این درمان درد و ناراحتی بسیار کمی دارد. میزان تحمل درد در هر فردی با دیگری متفاوت است. اگر این درمان برای شما ناراحت کننده و درد آور است، می‌توانیم یک کرم بی‌حس کننده بر روی پوست استفاده کنیم.
برای انجام لیزر موهای زائد باید چند سال داشته باشید؟
در واقع محدودیت سنی وجود ندارد، اما ما هرگز برای کودکان نوپا لیزر انجام نمی‌شود. جوانان و نوجوانانی که رشدشان هنوز به پایان نرسیده است، با رشد خود موهای جدیدی در بدن آن‌ها رشد می‌کند و برای حفظ نتایج به شارژ لیزر نیاز دارند. پزشکان در حال حاضر نوجوانان و کودکان زیر 13 سال را تحت درمان قرار نمی‌دهند. افراد مسن معمولاً موهای خاکستری دارند که به لیزر پاسخ نمی‌دهند.
آیا باید نگران “اشعه‌ی نور” به پوست خود باشم؟
خیر. دو نوع تشعشع پایه وجود دارد، (1) تشعشع غیر یونیز کننده، و (2) تشعشع یونیزه کننده. لیزرهای موهای زائد پرتوهای “غیر یونیزه کننده” را تولید می‌کنند که صرفاً پرتوی نور است و FDA آن را برای پوست شما تأیید کرده است. تشعشعات یونیزه کننده که تابش اشعه ایکس، اشعه ماوراء بنفش و هسته‌ای را تشکیل می‌دهد نوعی پرتوی کاملاً متفاوتی است و در لیزرهای رفع موی زائد تولید نمی‌شود.
آیا لیزر موهای زائد خطرات یا اثرات جانبی را با خود به همراه دارد؟
برخی از افراد ممکن است عوارض جانبی موقت و بالقوه‌ی زیر را تجربه کنند: خارش، قرمزی تا 3 روز، تورم در اطراف دهانه فولیکول تا 3 یا 4 روز، احساس سوزن سوزن شدن یا بی حسی.
عوارض جانبی نادر زیر نشانه‌ی نوع و یا تنظیمات نامناسب دستگاه لیزر است: پوسته پوسته شدن / تشکیل زخم، کبودی، پورپورا (رنگ ارغوانی پوست)، تغییر موقت رنگ‌دانه (لکه‌ی پوستی یا رنگ‌پریدگی پوست).
اگر فقط بخواهم تراکم مو را در یک منطقه خاص کاهش دهم، چه کار باید کنم؟
برای این کار می‌توان 3 تا 4 جلسه لیزر به جای دوره کامل 6 تا 8 جلسه‌ای انجام داد. برای دستیابی به کاهش یکنواخت و بدون جای‌جایی شدن موها، حتماً باید یک اپراتور لیزر باتجربه را پیدا کنید که ضمن پوشش دادن منطقه با لیزر، به درستی با هم همپوشانی داشته باشد و هیچ نقطه‌ای را از دست ندهد. همچنین بهتر است که حداقل 12 هفته بین جلسات صبر کنید تا به خوبی میزان کاهش موها و میزان دستیابی به اثر در هر نقطه در طول بازه‌های درمانی را ارزیابی کنید.
آیا این درست است که لیزر موهای زائد در واقع می‌تواند رشد مو را در برخی مناطق تحریک کند؟
برخی از بیماران گزارش می‌دهند که موهای ریزتر و نازک‌ترشان بر اثر رسیدن لیزر به آن‌ها، ضخیم‌تر و زیادتر شده‌اند. بحث‌هایی در این باره در کنفرانس‌های این صنعت آغاز شده است. این یک مورد نادر است که فقط در هنگام لیزر موهای ظریف، به ویژه در صورت خانم‌ها و در ناحیه‌ی بازوها، شانه‌ها و نواحی اندام فوقانی مردان اتفاق می‌افتد. همچنین در هنگام درمان موهای پراکنده از هر نوع در هر ناحیه بدن نگرانی وجود دارد. انواع پوستی تیره‌تر (نوع IV و تیره) مستعد ابتلا به رشد موی بیشتر ناشی از لیزر هستند. توصیه می‌شود فقط برای لیزر موهای زائد بدن با رشد زیاد و موهای درشت و تیره ، لیزر مو را انتخاب کنید. دستگاه‌های لیزر فقط در رشد موهای ضخیم و تیره مؤثر هستند. موهای ریز و نازک را باید با الکترولیز بردارید.
