زگیل‌های تناسلی، یا همان کوندیلوما آکومیناتا، یک نوع زگیل گوشتی یا خاکستری است که در نواحی تناسلی و اطراف مقعد مردان و زنان ایجاد می‌شود. این زگیل‌ها بیشتر به دلیل انتقال ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) به وجود می‌آیند و به عنوان یکی از شایع‌ترین بیماری‌های انتقالی مقاربتی شناخته می‌شوند.
اگرچه زگیل‌های تناسلی می‌توانند در هر سنی ایجاد شوند، اما بیشترین شیوع آنها در افراد با سن بین ۱۷ تا ۳۳ سال مشاهده می‌شود. این بیماری به عنوان یک بیماری آمیزشی شدید شناخته می‌شود و احتمال ابتلا به عفونت پس از اولین رابطه جنسی با فرد مبتلا به زگیل‌های تناسلی بسیار بالاست. همچنین، در برخی موارد، انتقال زگیل‌های تناسلی به کودکان کمتر از ۳ سال نیز از طریق روش‌های غیرجنسی مانند تماس مستقیم با دست امکان‌پذیر است. اما بیشتر موارد این بیماری نشانه‌ای از سوءاستفاده جنسی نیستند.
بنابراین، شناخت این بیماری و اقدامات مناسب برای پیشگیری و درمان آن بسیار حیاتی است.
علت ابتلا به زگیل‌های تناسلی (HPV) چیست؟
زگیل‌های تناسلی اغلب به دلیل عفونت ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می‌شوند. بیش از ۱۰۰ نوع ویروس پاپیلومای انسانی شناخته شده است، که حدود ۴۰ نوع از آنها ممکن است به عفونت ناحیه تناسلی منجر شوند.
ویروس‌های HPV-6 و HPV-11 اغلب منجر به زگیل‌های تناسلی می‌شوند و این نوع ویروسها به عنوان ویروس‌های کم‌خطر شناخته می‌شوند، به این معنی که احتمال تبدیل به سرطان تناسلی از آنها کمتر است. ویروس‌های دیگر HPV نیز ممکن است منجر به تغییرات زیاد یا ابتلا به سرطان دهانه رحم در زنان شوند. به عنوان مثال، HPV-16 یک نوع ویروس پاپیلومای انسانی پرخطر است که باعث ابتلا به ۵۰% سرطان‌های دهانه رحم در زنان می‌شود. همچنین، ویروس‌های دیگری مانند HPV-18، ۳۱، ۳۳، ۳۵، ۳۹، ۴۵، ۵۱، ۵۲، ۵۶، ۵۸، ۵۹ و ۶۸ به عنوان ویروس‌های پاپیلومای انسانی پرخطر شناخته می‌شوند و به آنها ویروس‌های آنکوژنیک نیز گفته می‌شود.
زگیل‌های معمولی با زگیل‌های تناسلی تفاوت دارند و به دلیل عفونت ویروس پاپیلومای انسانی که منجر به زگیل‌های پوستی می‌شود ایجاد می‌شوند.
تقریباً دو سوم افرادی که تماس جنسی با فرد مبتلا به زگیل دارند، در طول سه ماه دچار این زگیل‌ها می‌شوند.
علاوه بر این، زگیل‌های تناسلی ارتباطی غیرمستقیم با داروهای ضدبارداری دارند، زیرا مصرف این داروها ممکن است منجر به افزایش احتمال برقراری رابطه جنسی بدون استفاده از وسایل محافظتی، افزایش تعداد شریک‌های جنسی و رابطه جنسی در سنین پایین شود.
علائم و نشانه‌های ابتلا به زگیل‌های تناسلی چیست؟
با این که زگیل‌های تناسلی بدون درد هستند اما ممکن به دلیل محل، اندازه یا خارشی که ایجاد می‌کنند، آزاردهنده باشند.
- اندازه این زگیل‌ها ممکن است از کمتر از یک میلی‌متر تا چند سانتی‌متر باشد (در صورتی که زگیل‌ها به هم متصل شوند)
- مردان و زنان مبتلا به زگیل‌های تناسلی غالباً از وجود توده‌های بدون درد، خارشی و ترشح کننده شکایت دارند.
- به ندرت و در صورتی که این زگیل‌ها در مجرای ادرار ایجاد شوند (مجرایی که ادرار از ان خارج می‌شود) باعث خونریزی یا انسداد ادرار می‌شوند.
- زگیل تناسلی در مردان ممکن است باعث عفونت مجرای ادرار، آلت، بیضه یا ناحیه رکتال شود. زگیل‌ها ممکن است نرم و توده‌ای با سطح هموار (در طول آلت) یا سفت و خشن با برجستگی‌های زیاد (زگیل‌های مقعدی) باشند. برخی دیگر از این زگیل‌ها ممکن است شبیه گل کلم یا زمخت با سطحی تیره رنگ باشند. بیشتر این ضایعات، برجسته هستند اما برخی نیز ممکن است تخت باشند و فقط کمی از سطح پوست بالاتر بیایند. گاهی اوقات ضایعات ممکن است زیر مو یا در قسمت داخلی ختنه‌گاه مردان مستتر باشند.
- زگیل‌های تناسلی در زنان نیز ظاهری مشابه دارند و معمولاً در قسمت‌های مرطوب لابیا مینورا و دهانه واژن ایجاد می‌شوند. برای بررسی ضایعات در قسمت خارجی باید کانال واژینال، دهانه رحم و ناحیه انورکتال به طور کامل معاینه شوند. بیشتر زگیل‌های واژینال علامتی ندارند. زنان به ندرت ممکن است پس از ارتباط جنسی دچار خونریزی، خارش یا ترشحات واژینال شوند.
آیا واکسنی برای پیشگیری از ابتلا به زگیل‌های تناسلی وجود دارد؟
واکسن گارداسیل، یک واکسن است که در سال ۲۰۰۶ توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) تأیید شده است و برای پیشگیری از عفونت ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) استفاده می‌شود. این واکسن در حال حاضر برای مردان و زنانی که سن آنها بین ۶ تا ۲۶ سال است، توصیه می‌شود. واکسن گارداسیل بسیار موثر برای پیشگیری از عفونت ناشی از چهار نوع ویروس HPV (6، ۱۱، ۱۶ و ۱۸) در زنانی است که قبلاً به این ویروسها آسیب ندیده‌اند. اما باید توجه داشت که این واکسن بر روی افرادی که اخیراً عفونت HPV را گرفته‌اند، تأثیری نخواهد داشت و محافظتی در برابر هیچ یک از انواع ویروس HPV ارائه نمی‌دهد. در حال حاضر، مطالعاتی در جریان است برای بررسی این موضوع که آیا استفاده از این واکسن در زنان سالخورده، بی‌خطر و مؤثر است یا خیر.
از آنجا که هیچ درمانی ۱۰۰ درصد مؤثر نیست، باید از گسترش ویروس پاپیلومای انسانی که باعث ایجاد زگیل‌های تناسلی و برخی سرطان‌ها می‌شود جلوگیری کرد. انتقال زگیل‌های تناسلی در صورت استفاده از کاندوم کاهش می‌یابد و فرد مبتلا به این زگیل‌ها باید تا درمان کامل از برقراری رابطه جنسی خودداری نماید.
چه موقع برای درمان زگیل‌های تناسلی باید تحت مراقبت‌های پزشکی قرار گرفت؟
اگر شما دچار زگیل‌های تناسلی شده‌اید باید برای درمان به پزشک مراجعه کنید.
در صورت وجود خونریزی از زگیل‌ها که با فشار دادن آنها کنترل نمی‌شود باید به پزشک مراجعه کنید. زگیل‌هایی که مجرای ادرار را مسدود می‌کنند و مانع ادرار کردن شما می‌شوند باید بی‌درنگ تحت درمان قرار گیرند.
آیا آزمایش‌هایی برای تشخیص ابتلا به زگیل‌های تناسلی وجود دارد؟
تشخیص غالباً بر اساس بررسی سوابق پزشک و ظاهر زگیل‌های تناسلی انجام می‌شود.
- گاهی اوقات، تشخیص ضایعات صرفاً با کمک روش پیشرفته‌ای به نام استووایتنینگ امکان‌پذیر است. در این روش، محلول اسید استیک ۵ درصد به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه روی ناحیه مشکوک مالیده می‌شود. رنگ قسمت‌هایی که دچار عفونت است سفید می‌شود.
- در روش بزرگنمایی قسمت مشکوک (کولپوسکوپی) از یک اسکوپ برای دیدن ضایعات استفاده می‌شود. کولپوسکوپ در زنان ممکن است برای بررسی ضایعات در کانال واژینال و دهانه رحم مورد استفاده قرار گیرد.
- پاپ اسمیر روتین نیز باید همیشه برای بررسی عفونت‌های ناشی از وجود ویروس پاپیلومای انسانی و سلول‌های غیرعادی در دهانه رحم انجام شود.
- در صورتی که ضایعات غیرطبیعی باشند یا پس از درمان دوباره ایجاد شوند باید بایوپسی انجام شود.
- تست‌های آزمایشگاهی نیز برای تأیید وجود عفونت ناشی از وجود ویروس پاپیلومای انسانی باید انجام شوند.
درمان زگیل‌های تناسلی
یک روش خاص برای درمان زگیل‌های تناسلی وجود ندارد. برخی اقدامات درمانی وجود دارند که البته نمی‌توان گفت که در رفع کامل زگیل‌های تناسلی و پیشگیری از عود دوباره آنها صد در صد مؤثر است. زمان که عفونت ناشی از ویروس پاپیلومای انسانی اتفاق افتاد، درمان آن غیرممکن است. زگیل‌های تناسلی ممکن است در ۱۰ تا ۲۰ درصد افراد خود به خود در یک دوره ۳ تا ۴ ماهه از بین بروند.
- کرایوتراپی: در این روش، زگیل‌ها با استفاده از مایع نیتروژن یا “کرایوپراب” فریز می‌شوند. این یک روش درمانی اولیه عالی است زیرا نرخ موفقیت‌آمیز بودنان با عوارض جانبی کم زیاد است.
- لیزر درمانی: از این روش برای درمان زگیل‌های شدید یا زگیل‌هایی که دوباره عود کرده‌اند استفاده می‌شود. برای انجام این روش از بیحسی موضعی، منطقه‌ای یا بیهوشی عمومی استفاده می‌شود. لیزر، زگیل‌های تناسلی را به صورت فیزیکی از بین می‌برد. از معایب این روش می‌توان به هزینه بالا، طولانی بودن طول دوره بهبودی، به جا ماندن اسکار و احتمال پخش ویروس در هوا به دلیل استفاده از لیزر اشاره کرد.
- الکترودسیکیشن: در این روش از جریان الکتریکی برای از بین بردن زگیل‌ها استفاده می‌شود. این روش در مطب و تحت بیحسی منطقه‌ای انجام می‌شود. نکته قابل توجه این که دود ناشی از این روش ممکن است باعث ایجاد عفونت شود.
دارو برای درمان زگیل تناسلی
برخی داروها برای درمان زگیل‌های تناسلی وجود دارند که می‌توان از آنها به جای روش‌های درمانی دیگر استفاده کرد.
- رزین پودوفیلوم (پودبین – ۲۵، پودوفین) معمولاً توسط متخصص مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- پودوفیلوکس (کوندیلوکس) معمولاً در منزل استفاده می‌شود و نسبت به رزین پودوفیلوم قدرت درمانی بیشتری دارد. پودوفلوکس همچنین برای پیشگیری از ابتلا به عفونت نیز مؤثر است.
- تری کلرواستیک اسید یا بی کلراستیک اسید نیز معمولاً استفاده می‌شود ولی جواب دهیان غالباً ناقص است و احتمال بازگشت زگیل‌ها پس از استفاده از آن بیشتر بوده و باعث بروز درد و سوزش نیز می‌شود.
- فلورواوراسیل – ۵ (افودکس) به صورت کرم استفاده می‌شود و یک درمان بلند مدت محسوب می‌شود. استفاده از این کرم ممکن است باعث سوزش شود و عوارض جانبی زیادی هم دارد.
- اینترفرون آلفا – ان ۳ (آلفرون ان) یک روش تزریقی برای درمان زگیلی است که با استفاده از روش‌های درمانی دیگر از بین نرفته است ولی عوارض جانبی زیادی به دنبال دارد.
- ایمیکویمود (آلدرا) به صورت کرم استفاده می‌شوند و سوزش موضعی پوست، شایع‌ترین عارضه جانبی آن است.
درمان‌های طبیعی و خانگی زگیل تناسلی
از آنجا که ابتلا به زگیل‌های تناسلی لزوماً علامتی به جز ظاهر آن ندارد، نیاز زیادی به درمان‌های خانگی ندارد. به هر حال تشخیص وجود زگیل‌های تناسلی از اهمیت زیادی برخوردار است.
- اقدامات احتیاطی برای پیشگیری از تروما در ناحیه‌ای که ممکن است دچار خونریزی شود را انجام دهید.
- اقدامات پیشگیرانه در هنگام ارتباط جنسی را مورد نظر قرار دهید.
- از آنجا که خود زگیل‌ها، عفونی هستند از لمس کردن آنها پرهیز کنید. زگیل‌ها را نکنید و فشار ندهید.
انجام عمل جراحی برای درمان زگیل‌های تناسلی
می‌توان زگیل‌ها را در مطب و با استفاده از بیحسی موضعی برید. این کار معمولاً زمانی انجام می‌شود که اندازه زگیل‌ها کوچک بوده و تعداد آنها نیز کم باشد. از بین بردن یا برداشتن زگیل‌ها به روش جراحی در ریشه‌کن کردن آنها نسبت به روش‌های درمانی دیگر مؤثرتر است اما احتمال عود دوباره آنها نسبتاً زیاد است.
چشم‌انداز فرد مبتلا به زگیل‌های تناسلی چیست؟
زنانی که مبتلا به زگیل‌های تناسلی هستند، باید به پزشک خود مراجعه کرده و برای انجام آزمایش پاپ اسمیر و بررسی احتمال ابتلا به عفونت ویروس پاپیلومای انسانی در کانال واژینال و دهانه رحم، مورد بررسی قرار گیرند. در صورتی که زگیل‌های تناسلی با اقدامات درمانی اولیه به درستی درمان نشوند، لازم است مجدداً به پزشک یا تخصصی مربوطه مانند پزشک پوست و مو مراجعه کنید تا روش‌های درمانی جایگزین مورد بررسی و بررسی قرار گیرند.
در بسیاری از موارد، زگیل‌های تناسلی نسبت به درمان واکنش نمی‌دهند با پس از بین رفتن دوباره عود می‌کنند.
غالباً زگیل‌های تناسلی در دوران بارداری ایجاد می‌شود یا افزایش می‌یابد. عفونت‌های خفته نیز ممکن است در این دوران فعال شوند. وجود زگیل‌های تناسلی در واژن یا دهانه رحم ممکن است در وضع حمل اشکال ایجاد کند و این نوع زگیل‌ها باعث افزایش سریع خونریزی می‌شوند. این زگیل‌ها غالباً پس از وضع حمل خود به خود از بین می‌روند. خطر واقعی زمانی است که نوزاد تازه متولد شده در حین تولد و از طریق کانال تولد دچار عفونت شده باشد. ویروس پاپیلومای انسانی ممکن است باعث ابتلا به یک بیماری خطرناک در نوزادان به نام پاپیلوماتوز تنفسی مکرر شود که یک بیماری تنفسی مهلک است. پاپیلوماتوز یا زگیل‌ها به سرعت ایجاد شده و گسترش می‌یابند گاهی اوقات باعث انسداد مجرای تنفسی کودک می‌شوند که بسیار خطرناک است.
