ریزش موی مردانه یا آلوپسی آندروژنیک، یکی از شایع‌ترین مشکلات مردان است که معمولاً در سنین ۳۰ سالگی به بالا شروع می‌شود. این نوع ریزش مو به عنوان یک مشکل ارثی مردانه شناخته می‌شود که به فرزندان از طریق ارث مادر، پدر یا هر دوی آنان منتقل می‌شود. الگوی ریزش مو و سرعت پیشرفت آن نیز به ترتیب ارثی است و ممکن است در هر فرد متفاوت باشد. اگرچه این نوع ریزش مو ممکن است بر روی زنان نیز تأثیر بگذارد، اما الگوی ریزش مو در زنان با الگوی ریزش مو در مردان متفاوت است.
در این نوع ریزش مو، موها در دو طرف سر (شقیقه‌ها) نازک می‌شوند و موهای بالای سر نیز شروع به نازک شدن می‌کنند. به تدریج، یک ناحیه خالی در وسط پوست سر شکل میگیرد که به آن “طاس” می‌گویند. قسمت‌های عقبی از مو به تدریج کمتر می‌شوند و قسمت طاس در بالای سر (تاج) بزرگتر می‌شود و به هم پیوند می‌خورد، و تنها یک تکه کوچک از مو در جلوی سر باقی می‌ماند که در نهایت نیز از بین می‌رود.
علل الگوی مردانه ریزش مو چیست؟
تغییراتی که در الگوی ریزش موی مردانه اتفاق می‌افتد، افزایش حساسیت فولیکول‌های موی سر (کیسه های کوچک که موها از طریق آنها رشد می‌کنند) به هورمون‌های مردانه است. این افزایش حساسیت یک وضعیت ارثی است که در خانواده‌ها اتفاق می‌افتد.
به طور معمول، در چرخه مو، ۹۰ درصد موهای روی پوست سر انسان در مرحله رشد (آناژن) قرار دارند. ۱۰٪ دیگر بیشتر در فاز استراحت (تلوژن) هستند. هر روزبیش از ۱۰۰ مو که در فاز استراحت هستند از بین می‌رود و با رشد موهای جدید جایگزین می‌شود.
در الگوی ریزش موی مردانه، فولیکول‌های مو به هورمون مردانه دهیدروتستوسترون (DHT) حساس می‌شوند. دهیدروتستوسترون یک هورمون طبیعی مردانه است که از تبدیل تستوسترون ایجاد می‌شود.
دانشمندان هنوز در حال تحقیق درباره این هستند که چرا مردان مبتلا به آلوپسی آندروژنیک مردانه این حساسیت به DHT را به ارث می‌برند، اما این را می‌دانند که این حساسیت باعث تغییرات در فولیکول مو می‌شود ( که کوچک سازی نامیده می‌شود)، که نتایج زیر را در پی دارد:
- از هر فولیکول موی کمتری رشد می‌کند.
- موها نازک‌تر می‌شوند.
- فاز رشد آناژن موها به تدریج کوتاه‌تر می‌شود، به طوری که هر مو برای مدت کوتاهی روی سر می‌ماند؛
- موهای تلگوژن سریع‌تر می‌ریزند
- تاخیر بین پایان مرحله استراحت و مرحله رشد بعدی افزایش می‌یابد.
بنابراین مو به طور مداوم کوتاه‌تر و نازک‌تر می‌شود و در نهایت رشد آن متوقف شده و به این ترتیب باعث طاسی می‌شود.
این ژن‌های شما هستند که تعیین می‌کنند آیا شما دچار این نوع طاسی موی مردانه خواهید شد یا خیر، در چه سنی آغاز خواهد شد، و همچنین چگونگی گسترش و الگوی ریزش مو را مشخص می‌کنند. شما ممکن است ریزش موی مردانه خود را از مادر یا پدرتان (یا هر دو) به ارث ببرید.
علائم طاسی موی مردانه
ریزش مو در مردان مبتلا به آلوپسی آندروژنیک (طاسی) به شکلی مشخص و تدریجی رخ می‌دهد. این فرآیند از شقیقه‌ها (دو طرف سر) شروع شده و به طور پیوسته به ریزش موی جلو سر منتقل می‌شود. این ریزش مو به صورت پیشرفتی ادامه می‌یابد و به نظر می‌رسد دائمی باشد. در اثر این ریزش، در پشت سر یا منطقه تاج سر، یک ناحیه خالی و بدون مو شکل میگیرد. در برخی از مردان، این ناحیه طاسی به تدریج گسترش می‌یابد و تمام بالای سر آنها را در بر میگیرد، به طوری که موها فقط در قسمت پشت سر به شکل نعل اسب باقی می‌مانند. و در بعضی موارد، ممکن است کاملاً از دست بروند.
ریزش مو ممکن است در دوران اوایل بلوغ آغاز شود، اگرچه این مورد غیرمعمول است. بسیاری از مردان آغاز ریزش موی خود را در اواخر دهه ۲۰ یا اوایل دهه ۳۰ تجربه می‌کنند و تقریباً ۸۰ درصد مردان تا سن ۷۰ سالگی به طور متوسط تحت تأثیر این مشکل قرار می‌گیرند.
در برخی از مردان، ریزش مو به سرعت پیشرفت می‌کند و در مدت ۵ سال، تمامی موهایشان از بین می‌روند. با این حال، رایج‌ترین حالت این است که ریزش مو به آرامی اتفاق بیافتد و معمولاً بین ۱۵ تا ۲۵ سال طول می‌کشد.
چرا باید به پزشک مراجعه کنم؟
اگر در مورد ریزش موی خود نگران یا ناراحت هستید، به پزشک خود مراجعه کنید.
همچنین باید به پزشک مراجعه کنید اگر:
- ریزش موی شما نسبت به سایر مردان خانواده طبیعی به نظر نمی‌رسد.
- شما به هیچ وجه بیمار نیستید یا اخیرا بیماری مهم، جراحت، یا فشار عصبی نداشتید.
- ریزش مویتان به پوست سر محدود نمی‌شود، بلکه شامل موهای دیگر بدن شما نیز می‌شود، همانطور که در آلوپسی آریاتا اتفاق می‌افتد؛
- ریزش مو همراه با تغییرات در ظاهر لایه‌های زیرین پوست است که ممکن است عفونت یا یک مشکل پوستی را نشان دهد.
دکتر شما درباره ریزش موی شما سوال خواهد کرد و اینکه چند وقت است این مشکل را دارید. سپس پوست سرتان را بررسی می‌کنند و معاینه فیزیکی انجام میدهند.
آیا اختلالاتی از طاسی الگوی مردانه وجود دارد؟
بدیهی است که اکثر مردان در هنگام مواجه شدن با ریزش موهایشان احساس خوبی ندارند. این موضوع گاهی اوقات می‌تواند خلق و خوی آنها را تحت تاثیر قرار دهد. بعضی از مشاوره‌ها می‌توانند به مردم کمک کنند که با این روند طبیعی پیری مواجه شوند.
وقتی پوست سر توسط مو محافظت نشود خطر ابتلا به آفتاب سوختگي و آسیب دیدگی پوستی ناشی از خورشید وجود دارد. این معضل را می توان از طریق استفاده از لوسیون‌های ضدآفتاب و کلاه حل کرد.
زنان مبتلا به طاسی الگوی مردانه باید علل افزایش سطح هورمون مردانه را بررسی کنند. به عنوان مثال، بیماری مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک ( یک بیماری که در آن کیست ها در تخمدان ها ایجاد می‌شود).
چه درمان هایی برای آلوپسی آندروژنیک در دسترس است؟
بسیاری از مردان در مواجهه با ریزش مو بسیار راحت هستند و به دنبال درمان آن نیستند. با این حال، درمان‌هایی برای کسانی که آرزو دارند سرعت ریزش موی خود را کاهش دهند، وجود دارد که باعث افزایش رشد مو یا تغییر ریزش مو می‌شوند.
داروهای ریزش مو
ماینوکسیدیل
ماینوکسیدیل یک راه حل دارویی برای مشکل ریزش مو است که باید دو بار در روز روی پوست سر استفاده شود تا از ریزش مو جلوگیری کرده و رشد مو را تحریک کند. این دارو برای درمان ریزش مو در داروخانه‌ها موجود است و نیازی به نسخه پزشک ندارد.
معمولاً اثر مثبت ماینوکسیدیل پس از چهار ماه استفاده مکرر دو بار در روز مشاهده می‌شود. در ابتدای درمان، ممکن است مقداری ریزش مو وجود داشته باشد، زیرا فولیکول‌های مو در مرحله استراحت هستند و تحریک شده وارد مرحله رشد می‌شوند. همچنین، استفاده مداوم از این دارو برای حفظ اثر آن ضروری است، زیرا در صورت قطع مصرف، پوست سر پس از ۳ الی ۴ ماه به وضعیت قبلی خود در ریزش مو باز می‌گردد.
مهم است که بدانید مصرف ماینوکسیدیل برای تمام مردان به یک شکل موثر نیست و میزان رشد مو در افراد مختلف متفاوت است. برخی از مردان ممکن است تجربه رشد مو کنند، در حالی که دیگران فقط کاهش ریزش مو را تجربه می‌کنند. اگر تا پس از ۶ ماه اثر چشمگیری مشاهده نشد، توصیه می‌شود که از مصرف این دارو متوقف شود.
فیناستراید
فیناستراید دارویی است که می‌تواند برای جلوگیری از ریزش مو و افزایش رشد مو در مردان مبتلا به طاسی مردانه از سن ۱۸ سال و بالاتر استفاده شود.
قرص های فیناستراید با مسدود کردن آنزیم‌هایی که تستوسترون را به دی هیدروتستوسترون (DHT) تغییر میدهند کار می‌کنند. DHT شکل هورمون مردانه است که تصور می‌شود در ریزش مو در مردان دخیل باشد.
دوز معمولی فیناستراید یک قرص در روز است و اثر آن با رشد دوباره یا کاهش ریزش مو بعد از حدود ۴ ماه قابل مشاهده است. با این حال ممکن است ۲ سال یا بیشتر طول بکشد تا اثر قابل توجهی دیده شود. همچنین، اثر فیناستراید تنها تا زمانی باقی می‌ماند که شما به مصرف دارو ادامه می‌دهید، زیرا در صورت توقف آن ریزش مو از سر گرفته خواهد شد.
توجه داشته باشید که فیناستراید در همه افرادی که آن را امتحان می‌کنند به رشد مو منجر نمی‌شود، اگر چه ریزش مو را در اکثر مردان متوقف می‌کند. برای تصمیم گیری درمورد اثر درمان برای شما، خوب است که قبل از درمان و ۶ الی ۱۲ ماه بعد از درمان از پوست سر خود عکس بگیرید. تهیه فیناستراید فقط از طریق نسخه و تجویز پزشک امکان‌پذیر است.
جراحی کاشت مو
جراحی کاشت مو برای مردانی است که مبتلا به ریزش مو هستند و به درمانهای دیگر پاسخ نداده‌اند. خوشه‌ها یا شاخه‌های کوچک از بافت تولیدکننده مو (هر کدام حاوی ۴ مو) از ناحیه پوست سر که در آن مو به خوبی رشد می‌کند (معمولا پشت سر) برداشته شده و بوسیله جراحی کاشت (پیوند) به مناطق طاس یا کم‌پشت سر پیوند زده می‌شود.
روشهایی که برای کاشت مو مورد استفاده قرار می‌گیرند عبارتند از میکروگرافی یا پیوند واحد فولیکولی. این روش‌ها ممکن است گران و دردناک باشند و برای دستیابی به اثر مورد نظر لازم است که روش‌های متعددی مورد استفاده قرار گیرد. همچنین عوارض جانبی مانند عفونت و زخم نیز ممکن است ایجاد شود.
روشهایی مانند پیوند موهای بدن به پوست سر و یا ایمپلنت‌های الیاف موی مصنوعی می‌توانند در بعضی موارد استفاده شوند، اگر چه میزان عوارض با ایمپلنت موی مصنوعی زیاد است.
سایر روش‌های درمانی ریزش مو
روش‌های درمانی که تاثیر آنها اثبات نشده عبارتند از:
- تزریق پلاسمای غنی شده با پلاکت – بعضی اوقات با عنوان PRP جوان‌سازی شناخته می‌شود.
- طب سوزنی
- ماساژ پوستی
- لیزر درمانی
درباره هر نوع روش درمانی که قصد دارید انجام دهید با پزشک خود مشورت کنید. قبل از انتخاب گزینه‌های درمان ریزش مو مهم است که درباره خطرات و فواید آنها صحبت کنید.
درمان های زیبایی
گزینه‌های درمان زیبایی عبارتند از:
- پوشیدن کلاه گیس، شال و روسری. کلاه گیس‌های مصنوعی و طبیعی موجود است.
- نوع خاصی از خالکوبی به نام میکروپژگنتال پوست یا درماتوگرافی می‌تواند ظاهر موهای تراشیده یا موهای ضخیم تر به سر شما بدهد.
- استفاده از فیبرهای ضخیم کننده مو، مانند فیبر کراتین طبیعی که یک درمان ارزان است. این روش شامل استفاده از موهای کوچک و میکروفایبر است که از طریق برق استاتیکی به موهای موجود پیوند میدهند تا موها ضخیم تر به نظر برسد.
حفاظت از خورشید
یکی از مهم‌ترین مواردی که باید به یاد داشته باشید این است که شما هر چقدر از موی خود را از دست داده باشید، پوست شما به همان اندازه در معرض اشعه UV قرار میگیرد، زیرا دیگر مانند سابق در برابر نور خورشید محافظت نمی‌شود.
مناطقی از پوست سر که طاس یا کم‌پشت هستند باید بوسیله کرم‌های ضد آفتاب (کرم‌های ضد آفتاب اسپری اگر به درستی مطابق دستورالعمل استفاده شوند می‌توانند مفید باشند) و کلاه برای جلوگیری از آسیب‌های آفتاب سوختگی و ضررهای نور خورشید (از جمله ایجاد سرطان پوست) محافظت شوند.
مراقبت
بعضی از مردان متوجه می‌شوند که ریزش مو بر روی اعتماد به نفس آنها تاثیر می‌گذارد و در برخی موارد حتی ممکن است منجر به افسردگی شود. با پزشک خود درمورد اینکه چه احساسی دارید صحبت کنید یا سعی کنید با یک گروه پشتیبانی تماس بگیرید تا بتوانید با دیگر افرادی که نگرانی‌های مشابه شما را دارند تماس برقرار کنید.
