ریزش موی سکه‌ای یک بیماری خود ایمنی است که باعث ریزش مو در کودکان و بزرگسالان می‌شود. غالباً با چند نقطه طاس در پوست سر شروع می‌شود. ممکن است در هر نقطه از بدن موهای خود را از دست دهید. برخی از افراد ریزش موی قابل توجهی در ابروها و یا مژه‌های خود دارند. مردان همچنین ممکن است موهای صورت خود را از دست بدهند که باعث ایجاد لکه‌های پوستی بی‌مو در ناحیه ریش می‌شود.
علت ریزش موی سکه‌ای
ریزش موی سکه‌ای یک مشکل شایع است که وقتی سیستم ایمنی بدن به اشتباه فولیکول‌های مو را به عنوان یک مورد خارجی تشخیص می‌دهد و به آنها حمله می‌کند، رخ می‌دهد. این عمل باعث ریزش موها می‌شود و ممکن است این ویژگی ایمنی به صورت مادام‌العمر از والدین به فرزندان ارث برده شود.
این شرایط ژنتیکی را به عنوان “بیماری پلی ژنیک پیچیده” شناخته می‌شود، به این معنی که ناشی از تعامل چندین ژن با یکدیگر است و نه جهش در یک ژن تکی. بیش از ۱۷ ژن با ریزش موی سکه‌ای مرتبط هستند و احتمالاً ژن‌های بیشتری نیز برای کشف وجود دارند.
اگرچه ژن‌های شخص از زمان تولد تا حد زیادی ثابت هستند، اما ریزش موی سکه‌ای ممکن است در مراحل اولیه بوجود آمده و از بین برود، که نشان از تأثیر عوامل محیطی است.
پزشکان، بیماران و خانواده‌های آنها هنوز به دنبال شناخت دقیق‌تر علت این بیماری هستند و امیدوارند که با کشف آن، بتوانند از عود مجدد این مشکل جلوگیری کنند. با این حال، هیچ تغییر قانع کننده‌ای در رژیم غذایی یا شیوه زندگی به طور مشخص اثرگذاری بر عود این بیماری نداشته است.
علائم
ریزش موی سکه‌ای یک مشکل شایع است که ممکن است افراد در هر سنی، از جمله کودکان خردسال، با آن مواجه شوند. این موضوع باعث ریزش تکه‌های موی دایره‌ای می‌شود که به صورت پوسته‌ای ظاهر می‌شود. با گذر زمان، تعداد تکه‌های مو بیشتر می‌شود و در نهایت حدود ۵٪ از افراد مبتلا تمامی موهای بدن خود را از دست می‌دهند، از جمله ابروها، مژه‌ها و حتی موهای بینی. در برخی از افراد، موها می‌توانند در همان منطقه یا در قسمتی از پوست سر یا بدن که تحت تأثیر نبوده، دوباره رشد کنند.
اگرچه ریزش موی سکه‌ای یکی از شایع‌ترین بیماری‌های خود ایمنی است، اما بسیاری از افراد هیچ چیزی درباره آن نشنیده‌اند. دو دلیل احتمالی وجود دارد. اول اینکه این مسئله شرم‌آور و ناراحت کننده است و بسیاری از افراد سعی می‌کنند با استفاده از مدل‌های موی خاص و محصولات آرایشی نواحیی که موها از دست رفته را پنهان کنند. دلیل دیگر آن است که این عارضه معمولاً به طور موقتی رخ می‌دهد و بعداً بهبود می‌یابد، بنابراین افرادی که درمان شده‌اند، تمایل دارند این موضوع را فراموش کنند و یادآوری نکنند که در یک زمان مبتلا به آن بوده‌اند.
بنابراین، افراد تنها تمایل دارند موارد شدیدی را ببینند که تمامی موهای خود را از دست داده‌اند. حتی در این حالت، افراد ممکن است اشتباهاً شرایط را با ریزش مویی که پس از درمان‌های شیمیایی رخ می‌دهد، اشتباه گرفته و ابهام داشته باشند.
این مشکل می‌تواند برای افراد منجر به نگرانی شدید شود، به ویژه در پسرانی که موهای کوتاه آنها سخت‌تر می‌کند پنهان کردن لکه‌های ریزش مو را دشوارتر می‌کند.
آیا علائم و نشانه‌های دیگری وجود دارد؟
جدا از ریزش مو، افراد مبتلا به ریزش موی سکه‌ای ممکن است متوجه موارد زیر نیز بشوند:
- تغییرات ناخن: فرورفتگی، لکه‌های سفید، زبری، نازک شدن، شکاف
- خارش یا ناراحتی جزئی دیگر روی پوستی که ریزش مو در آن به زودی آغاز می‌شود یا قبلاً اتفاق افتاده است.
- ناراحتی سینوس یا تحریک چشم در صورت از دست دادن ابرو یا مژه
آیا ریزش موی سکه‌ای نشانه موضوع جدی است؟
بیشتر افرادی که به این بیماری پوستی خود ایمنی مبتلا می‌شوند جدای از این بیماری صورت سالم هستند و به سایر بیماری‌های خود ایمنی مبتلا نمی‌شوند.
اگرچه داشتن یک بیماری خود ایمنی ممکن است خطر ابتلا به بیماری دیگری مانند بیماری تیروئید یا لک و پیس، بیماری که در آن بیماران رنگدانه پوست خود را از دست می‌دهند، را افزایش دهد. افرادی که مبتلا به ریزش موی سکه‌ای هستند نیز ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری آلرژیک مانند اگزما، آسم یا آلرژی بینی باشند.
چه کسی به ریزش موی سکه‌ای مبتلا می‌شود؟
این بیماری معمولاً در کودکان و بزرگسالان آغاز می‌شود اما در هر سنی ممکن است شروع شود. افراد از هر نژاد و جنسی به ریزش موی سکه‌ای مبتلا می‌شوند. تقریباً یک پنجم افرادی که به ریزش موی سکه‌ای مبتلا می‌شوند، یک همبستگی خونی با فرد بیمار دارند.
چگونه متخصص پوست این بیماری را تشخیص می‌دهد؟
یک متخصص پوست اغلب می‌تواند با مشاهده قسمت‌هایی که ریزش مو دارد، این بیماری را تشخیص دهد. گاهی اوقات، متخصص پوست باید چند مو را از بردارد یا از ناحیه طاس نمونه برداری انجام دهد. برای انجام بیوپسی، متخصص پوست مقداری از پوست را برداشته و زیر میکروسکوپ بررسی می‌کند. همچنین ممکن است متخصص پوست شما با استفاده از درمــاتــوسـكــوپ پوست سر را بررسی کند.
این امر به تجسم فولیکول‌های موی آسیب دیده و تأیید تشخیص کمک می‌کند. اگر متخصص پوست احتمال داد که به بیماری خود ایمنی دیگری مبتلا شده باشید، انجام آزمایشات اضافی ممکن است لازم باشد. سه نوع ریزش مو وجود دارد که می‌تواند تشخیص داده شود:
- آلوپسی آره آتا: تکه‌های ریزش مو در هر نقطه از پوست
- آلوپسی توتالیس: ریزش تمام موهای سر و صورت، از جمله ابرو و مژه
- آلوپسی یونیورسالیس: ریزش تمام موهای بدن (بسیار نادر)
آیا موها دوباره رشد می‌کند؟
این موضوع از فردی به فرد دیگر متفاوت است. به احتمال زیاد موهای شما دوباره رشد می کنند، اما ممکن است دوباره دچار ریزش شوند. این چرخه ریزش و رشد مجدد مو غیرقابل پیش بینی است. برخی از افراد فقط یک بار موهای خود را از دست می‌دهند و هرگز ریزش موی بیشتری ندارند. میزان مویی که میریزد نیز متفاوت است. بعضی از افراد چند لکه طاس دارند، در حالی که دیگران ممکن است بیشتر موهای خود را از دست بدهند.
وقتی مو شروع به رشد مجدد می‌کند، ممکن است به رنگ سفید یا بور رشد کند و ظریف‌تر از قبل شود. این معمولاً موقتی است. با گذشت زمان، رنگ و بافت موی طبیعی شما اغلب برمی‌گردد.
چه موقع باید با متخصص تماس بگیریم؟
در این شرایط نوبت بگیرید و به پزشک مراجعه کنید:
- به طور ناگهانی دچار لکه‌های بی‌مو در پوست سر خود می‌شوید.
- آرایشگر می‌گوید که موهایتان کم پشت شده، یا مناطق طاسی کوچکی دارید.
- ابروها یا مژه‌های خود را از دست داده‌اید، ریشتان کم پشت شده، یا به طور قابل توجهی موهای زیر بغل یا ناحیه تناسلی‌تان کم شده است.
چه درمانی در دسترس است؟
بسیاری از افراد متوجه می‌شوند که موهایشان بدون درمان دوباره رشد می‌کند. رشد مجدد موها ممکن است کند باشد. ممکن است رشد مجدد مو که انتظار دارید را نبینید.
متخصصان پوست می‌توانند بیماران مبتلا به ریزش موی سکه‌ای را تحت درمان قرار دهند. بیماران اغلب هر بار بیش از یک بار درمان می‌شوند. ترکیب درمان‌ها اغلب موفقیت را افزایش می‌دهد.
کورتیکواستروئیدها
این دارو باعث آرامش سیستم ایمنی بدن می‌شود، که می‌تواند از حمله آن به فولیکول‌های مو جلوگیری کند. در درمان ریزش موی سکه‌ای در بزرگسالان، متخصص پوست ممکن است با تزریق کورتیکواستروئید به مکان‌هایی که ریزش مو دارند، شروع کند. همچنین، ممکن است متخصص پوست کورتیکواستروئیدهای موضعی تجویز کند که می‌تواند روی تکه‌های بی‌مو استفاده شود. کورتیکواستروئیدهای موضعی معمولاً اولین درمان برای کودکان مبتلا به ریزش موی سکه‌ای هستند.
در صورت تزریق کورتیکواستروئید، هر سه تا شش هفته به چندین تزریق احتیاج دارید. هنگامی که تزریق کورتیکواستروئید موثر است، ممکن است علائم رشد مجدد مو را حدود چهار هفته پس از آخرین تزریق مشاهده کنید. در صورت تجویز استروئیدهای موضعی، استروئیدها باید روزانه در نواحی ریزش مو استفاده شوند. رشد مجدد مو ممکن است پس از سه تا چهار ماه درمان انجام شود.
تحقیقات نشان داده است که ترکیبی از کورتیکواستروئیدهای موضعی و تزریقی می‌تواند برای رشد مجدد مو موثر باشد.
درصورت ریزش زیاد مو، ممکن است متخصص پوست یک قرص کورتیکواستروئید خوراکی تجویز کند. اما هر بیمار با ریزش موی گسترده این روش درمانی را دریافت نمی‌کند. قبل از شروع مصرف کورتیکواستروئیدهای خوراکی، خطرات و فواید آن باید به دقت مورد بررسی قرار گیرد.
ماینوکسیدیل
مردم از این روش درمانی محبوب برای رشد مجدد مو استفاده می‌کنند. ماینوکسیدیل موضعی دارای قدرت های مختلف است که با ۵ درصد کف در ریزش موی سکه‌ای بیشترین تأثیر را دارد. در صورت موثر بودن، علائم رشد مو را در حدود ۱۲ هفته مشاهده خواهید کرد.
آنترالین
این ماده قیر مانند سیستم ایمنی بدن را آرام می‌کند. بیماران روزانه آنترالین را در نواحی که می‌خواهند رشد مجدد مو را ببینند، استفاده می‌کنند. به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه روی پوست باقی می‌ماند. اگر درمان تحریک کننده پوست نباشد، بیماران می‌توانند زمان بیشتری اضافه کنند. هنگامی که درمان موثر است، بیمار معمولاً طی سه تا چهار ماه رشد موهایی را در نواحی تحت درمان مشاهده می‌کند.
ایمن درمانی موضعی
این مواد شیمیایی، مانند squaric acid dibutyl ester، دی‌فنیل‌سیکلوپروپنون و دی‌نیتروکلروبنزن، وقتی روی پوست استفاده می‌شوند، باعث ایجاد واکنشی شبیه به آلرژی می‌شوند. این واکنش می‌تواند باعث قرمزی، تورم و خارش در پوست شود. آلرژی به وجود آمده باعث فعال شدن فولیکول‌های مو در بدن می‌شود و معمولاً منجر به رشد مجدد مو می‌شود. در صورت رشد مجدد مو، زمان لازم برای آن حدود سه ماه است. همانند سایر درمان‌های موضعی برای ریزش موی سکه‌ای، بیماران باید مصرف دارو را ادامه دهند تا زمانی که بیماری دیگری ریزش مو را تحت تأثیر قرار ندهد.
درمان‌های خوراکی
متخصص پوست شما ممکن است یک درمان خوراکی را توصیه کند. این می تواند شامل متوترکسات، سیکلوسپورین یا سایر تعدیل کننده‌های سیستم ایمنی باشد. این داروها ممکن است عوارض جانبی جدی داشته باشند که باید آنها را با متخصص پوست در میان بگذارید.
آیا می‌توان از ریزش موی سکه‌ای پیشگیری یا اجتناب کرد؟
نمی‌توان از این شرایط پیشگیری یا جلوگیری کرد. علت این بیماری ناشناخته است و در افراد متفاوت است. همانطور که برخی معتقدند، ریزش موی سکه‌ای با استرس ارتباط ندارد. برخی از افراد سابقه خانوادگی ریزش موی سکه‌ای دارند. داشتن یک عضو خانواده با ریزش موی سکه‌ای و یک بیماری سیستم ایمنی دیگر می‌تواند خطر ابتلا به این عارضه را افزایش دهد. سایر بیماری‌های سیستم ایمنی شامل دیابت نوع ۱، آرتریت روماتوئید، بیماری تیروئید، لوپوس، بیماری آدیسون و درماتیت آتوپیک است. به ندرت پیش می‌آید که والدین عارضه را به فرزند منتقل کنند.
