هنگامی که در مورد تأثیرات آلودگی هوا بر سلامتی صحبت میکنیم، بر روی خطرات مربوط به اندامهای داخلی و سیستم تنفسی خود تمرکز میکنیم. اما آلودگی هوا بر اولین خط دفاعی بدن، یعنی پوست نیز تأثیر میگذارد. علاوه بر رژیم غذایی سالم و ورزش منظم، لازم است برخی اقدامات اضافی را نیز برای حفظ سلامت پوست انجام دهید.
آلودگی هوا که بر سلامت پوست شما تأثیر میگذارد
پنج نوع آلودگی هوا وجود دارد که بر سلامت و ظاهر پوست شما تأثیر میگذارد. انواع آلودگی هوا که بر روی پوست شما تأثیر میگذارد:
- اگزوز کامیون و اتومبیل
- دود سیگار
- فتالات پلاستیک
- یک ذره کوچک که شامل ترکیبات آلی فرار (VOCs) به شکل آزبست نیز میباشد.
- دود
تاثیر آلودگی هوا بر پوست
پوست شما نشاندهنده سلامتی شماست. اما اگر پوست شما ناگهان دچار مشکلاتی شده و حتی با توجه به تغذیه مناسب و استفاده از محصولات مراقبتی، درخشندگی خود را از دست داده است، باید نگران باشید. آلودگی هوا که به طور مداوم در حال افزایش است، تأثیرات منفی بسیاری بر روی پوست دارد. آلایندههای مختلف موجود در هوای داخلی و خارجی به پوست شما نفوذ میکنند و باعث مشکلات پوستی میشوند. این آلایندهها شامل دود و ذرات معلقی هستند که از منابعی مانند اگزوز خودرو، فرایندهای صنعتی، سیگار و غیره منتشر میشوند. اثرات منفی آلودگی هوا میتواند شامل تحریک پوست، پیری زودرس و حتی ایجاد آسیبهای جدی مانند سرطان باشد. بنابراین، در این مقاله، به بررسی تأثیرات آلودگی هوا بر روی پوست و راههای حفظ سلامتی پوست میپردازیم و عارضههای پوستی مرتبط با آلودگی هوا را بررسی میکنیم.
پیری زودرس پوست
قرنهاست که میدانیم که قرار گرفتن در معرض اشعه ماورا بنفش میتواند باعث آسیب دائمی پوست شود. در چند دهه گذشته، ثبت شده که آلودگی هوا نیز نقش موثری در پیری زودرس پوست دارد.
در سال ۲۰۱۰، تحقیقات نشان داد که افزایش ذرات معلق (PM) به دلیل آلودگی هوا مربوط به ترافیک با افزایش ۲۰ درصدی لکههای رنگدانهای در پیشانی و گونهها همراه است. در نواحی کم ترافیک، محققان دریافتند که سطح متوسط ذرات معلق (مربوط به ترافیک نیست) به روشهای مشابه سرعت پیری پوست را تسریع میکند.
در سال ۲۰۱۷، یک مطالعه پیگیری برای بررسی اثرات آلودگی ذرات ریز داخل خانه (PM2.5) بر پیری پوست انجام شد. نتیجه چه شد؟ سطوح بالاتر PM2.5 در محیط داخلی (همراه با عواملی مانند پخت و پز با سوخت جامد و تهویه نامناسب در محیط داخلی) با افزایش لکههای رنگدانهای و چین و چروک مرتبط است.
اگزما
اگزما یا درماتیت آتوپیک (AD)، یک بیماری مزمن پوستی است که باعث ایجاد لکههای قرمز و خارش دار روی پوست میشود و ممکن است به طور دورهای در پاسخ به عوامل محرک محیطی عود کند. اگرچه عامل اصلی خطر ابتلا به اگزما ژنتیکی است، اما تحقیقات نشان میدهد که عوامل محیطی مانند آلودگی هوا، رطوبت و دما نقش مهمی در ایجاد و تشدید علائم این بیماری دارند.
علاوه بر سابقه خانوادگی، قرار گرفتن در معرض آلایندههای داخلی خاص مانند مواد شیمیایی موجود در هوا (VOCs) و PM2.5 نیز ممکن است خطر ابتلا به اگزما را در سنین جوانی افزایش دهد، از طریق آنچه به عنوان “فعل و انفعالات محیط ژنی” نامیده میشود.
یک مطالعه انجام شده بر روی کودکان دبستانی در سئول کره نشان داد که میزان اگزما در مورد کودکانی که سابقه خانوادگی بیماریهای آلرژیک دارند و در سال اول زندگی خود به خانهای تازه ساخته شده نقل مکان کردهاند، به طور قابل توجهی بالاتر است. این مطالعه نشان میدهد که خانههای جدید دارای سطح بالاتری از آلودگی شیمیایی در محیط داخلی هستند، زیرا مواد شیمیایی مضر (VOC) توسط بسیاری از مصالح ساختمانی رایج، رنگ تازه و مبلمان منتشر میشود. علاوه بر این، خانههای جدید محفوظ از هوا هستند (برای بهبود بهرهوری انرژی)، که میتواند باعث افزایش آلودگی هوا نسبت به خارج از منزل شود. به همین دلایل، انتقال به خانه جدید محرک محیطی ژن اگزما در نظر گرفته شد.
حتی اگر در خانهای قدیمیتر زندگی کنید، ممکن است در برابر علائم مربوط به کیفیت هوا آسیب پذیر باشید. علاوه بر مصالح ساختمانی، فعالیتهای معمول خانگی مانند پخت و پز و تمیز کردن میتواند سطوح آلودگی هوا را افزایش دهد و باعث تشدید اگزما شود.
کهیر
کهیر، یک واکنش پوستی آنی است که در پاسخ به مواد حساسیتزای خاص رخ میدهد. بیشتر افراد حداقل در طول زندگی خود یکبار کهیر زدهند که توسط غذاهای خاص، داروها، گزش حشرات، نور خورشید، پرز حیوانات خانگی یا محرک محیطی دیگر (شناخته شده یا ناشناخته) به وجود میآید.
در بعضی موارد، تشخیص اینکه بدن به چه چیزی واکنش نشان میدهد آسان است. به عنوان مثال، ممکن است گربه همسایه را نوازش کنید و بلافاصله پس از آن مشاهده کنید روی دستتان کهیر زده است. در مواقع دیگر، تشخیص علت اصلی دشوار است. ممکن است متوجه شوید که شیوع در زمان حضور در خانه بیشتر رخ میدهد، اما ممکن است هیچ الگوی مشخصی در مورد زمان یا دلیل بروز علائم وجود نداشته باشد. در صورتی که این گزینه در مورد شما درست باشد، ممکن است آلودگی هوا (داخلی یا خارجی) علت ناراحتیتان باشد. برای برخی از افراد، افزایش آلایندههای منتقل شده در هوا مانند PM2.5، VOC ها، ازن (O3) و دی اکسید نیتروژن (NO2) میتواند بروز کهیر را تحریک کند. مانند اگزما، مطالعه دیگری به ارتباط بین موارد مزمن کهیر در کودکان و زندگی در یک خانه جدید اشاره کرد.
تحریک، عود و التهاب
حتی اگر بیماری پوستی از قبل نداشته باشید، آلایندههای موجود در هوا میتوانند هروز باعث بدتر شدن پوست شوند. همانطور که ذرات بزرگی مانند گرد و غبار و خاک بر روی پوست ما جمع میشوند، ذرات ریز و غیر قابل مشاهده با چشم غیر مسلح نیز همین طور هستند. این تجمع میکروسکوپی در اثر آلودگی میتواند باعث ایجاد آکنه شود و باعث ایجاد اختلال در فلور طبیعی پوست ما شود (میکروبیوم باکتریهایی که در خارجیترین لایه پوست ما وجود دارد).
بسیاری از باکتریهای موجود در پوست ما، مانند استافیلوکوک اپیدرمیدیس، به عنوان ضد التهاب عمل میکنند و به دفاع در برابر عوامل بیماریزا بالقوه کمک میکنند. وقتی آلودگی هوا تعادل طبیعی این اکوسیستم را بر هم بزند، میتواند توانایی پوست ما را در مقابله با خشکی، رطوبت، نور خورشید، اشعه ماورا بنفش، عوامل بیماریزا و مواد حساسیتزا کاهش دهد.
روشهایی برای محافظت از پوست در برابر اثرات آلودگی هوا
نمیدانید چگونه از پوست خود محافظت کنید؟ متخصصان درمانهای خانگی زیر را پیشنهاد میکنند.
هیدراته
آب زیادی بنوشید، میتوانید در خانه آب سمزدا با برگهای انگور فرنگی هندی یا ریحان مقدس درست کنید که به دفع سموم کمک کرده و آنتی اکسیدانهای ضروری برای بدن فراهم میکند.
از پوستتان محافظت کنید
ضد آفتاب بزنید یا از رژیم مراقبت از پوست (یک سرم یا مرطوب کننده روزانه) برای ایجاد لایههای محافظتی استفاده کنید زیرا از پوست در برابر آسیب های ناشی از اشعه UV محافظت میکند و همچنین ذرات دود را به دام میاندازد و از نفوذ این مواد شیمیایی مضر به اعماق پوست جلوگیری میکند. صورت را با آب سرد بشویید، از مواد شستشوی صورت فاقد لایه برداری برای از بین بردن آلودگیهای صورت استفاده کنید.
روزانه اسکراب بزنید
استفاده روزانه از اسکراب بهبودی قابل توجهی در وضعیت پوستی ایجاد میکند و از اثرات آلودگی بر روی پوست جلوگیری میکند. برای تهیه اسکراب خانگی، مقداری گردو را خرد کرده و با مقداری شکر و چند قطره روغن زیتون مخلوط کنید. سپس این مخلوط را به مدت ۱۰ ثانیه به آرامی به صورت مالش دهید. همچنین میتوانید از اسکراب خانگی حاصل از شکر، عسل و لیمو دو بار در هفته استفاده کنید. آلودگی مواد شیمیایی میتواند لایهای روی پوست ایجاد کرده و منجر به التهاب شود. بنابراین، تمیز کردن پوست صبح و شب بسیار حیاتی است. برای از بین بردن آلودگی باقیمانده روی پوست، تمیز کردن آن را دو یا حتی سه بار تکرار کنید، به ویژه در شب.
از پکهای صورت استفاده کنید
همچنین میتوانید یک برش از یک پاپایای سبز خام برداشته و به مدت ۲۰ ثانیه بر روی پوست خود بمالید. آنزیمهای طبیعی موجود در پاپایا به از بین بردن سیاهی صورت کمک میکند. پک شکلاتی صورت راهی عالی برای مقابله با اثرات مضر آلودگی است. سرشار از آنتی اکسیدان است، رادیکالهای آزاد را دفع میکند، پوست را سم زدایی میکند و تغذیه عمیق و درخشش سالم را برای پوست فراهم میکند.
صورتتان را بشویید
بعد از ماساژ دادن پوست با روغن بادام یا نارگیل میتوانید هفتهای یک بار بخور دهید. برای جوانسازی پوست، چند قطره روغن اسطوخودوس یا پرتقال به آب بخار گرم اضافه کنید. قبل از حمام ماساژ روغن نارگیل گرم بدهید و سپس با آب گرم دوش بگیرید.
پوستتان را خوب تمیز کنید
ماست را با یک قاشق غذاخوری آب لیمو و عسل مخلوط کنید. برای پاکسازی عمیق و از بین بردن صدمات ناشی از آلایندهها، شوینده را با حرکات دایرهای در ناحیه صورت بمالید. با قرار دادن پدهای پنبهای در شیر و گلاب اجازه دهید تا خیس بخورد و یک ماسک از آن تهیه کنید و سپس آن را در پلاستیک زیپدار قرار داده و در یخچال بگذارید. ماسک را روی صورت تمیز قرار دهید و بعد از ۲۰ تا ۳۰ دقیقه بردارید. همچنین می توانید مکعب های یخ را با چای سبز یا گلاب منجمد کنید و به آن آب خیار اضافه کرده و آنرا روی صورت بمالید تا به آرامش و شادابی صورت و خلاصی از آلودگی کمک کند.
پوستتان را مرطوب کنید
همانطور که قبلاً بیان کردیم، آلودگی پوستی تیره و کدر به جا میگذارد. از این رو، توصیه میشود از مواد مرطوب کننده برای تغذیه پوست استفاده کنید. برای تغذیه عمیق پوست، هفتهای دو بار از خمیر کره کاکائو استفاده کنید. روغن زیتون همچنین دارای مقدار زیادی ویتامین E و آنتی اکسیدانهایی است که باعث بازسازی سلول میشود و به کاهش آسیبها کمک میکند.
از دستگاه تصفیه هوا استفاده کنید
نه تنها در فضای باز، بلکه آلودگی هوای داخل خانه نیز تأثیر منفی بر روی پوست شما دارد. وجود PM2.5، دود سیگار منجر به خشکی، خارش و پیری پوست میشود. استفاده از دستگاه تصفیه هوا HEPA میتواند کمک زیادی به کاهش آلایندههای هوای داخل خانه کرده و پوست شما را سالم نگه دارد. دستگاههای تصفیه هوا از فرایند تصفیه ۳ مرحلهای برای از بین بردن انواع مختلف آلایندهها از هوای داخلی از جمله PM2.5 و دود سیگار استفاده میکنند و در نتیجه آسیب وارد شده به پوست کاهش مییابد.
سیگار نکشید
سیگار کشیدن دلیل اصلی آلودگی هوای داخل خانه است. دود دست اول و دود دست دوم روی پوست شما تأثیر منفی میگذارد. دود سیگار رگهای خونی پوست شما را باریک میکند، در نتیجه بر جریان خون و اکسیژن رسانی تأثیر میگذارد که منجر به چین و چروک میشود. سیگار کشیدن همچنین به کلاژن و الاستین آسیب میرساند و منجر به چین و چروک زودرس میشود.
آلودگی را مسدود کنید
با این حال، میتوانید برای در امان ماندن از آلودگی چند مرحله انجام دهید. قرار گرفتن بیش از حد در معرض اشعه UV نه تنها باعث ایجاد چین و چروک میشود بلکه ممکن است منجر به سرطان شود. حتما از مرطوب کننده و ضد آفتاب مناسب برای ایمن نگه داشتن پوست خود استفاده کنید.
