درمان لک صورت (ملاسما یا لکه‌های قهوه‌ای پوست)

بسیاری از خانم‌ها در دوران بیست‌سالگی و سی‌سالگی با مشکل پیدایش پیگمنت‌های تیره روی صورت خود روبرو می‌شوند. این نشانه‌ها ممکن است با علائم گذشتگی سن اشتباه گرفته شوند. یک بیماری پوستی شایع به نام ملاسما یا لک صورت، باعث تشکیل این لک‌های قهوه‌ای-خاکستری روی صورت، به ویژه در مناطق گونه‌ها، پیشانی، لب بالا و خط فک می‌شود. این نوع پیگمنت‌ها تحت تأثیر گرما فعال می‌شوند و برای جلوگیری از تشدید آنها، درمان‌های ترمیمی ضروری است.

افراد مبتلا به لک‌های صورت ممکن است نگرانی‌های در مورد ظاهر خود داشته باشند و این موضوع باعث شود که تعاملات خود را با افراد دیگر محدود کنند.

لک‌های پوستی (ملاسما) چیست؟

ملاسما نوعی هایپرپیگمنتیشن است که یک تغییر رنگ پوست پیچیده بوده و به دلیل تولید زیاد ملانین (رنگ پوست) روی پوست ایجاد می‌شود. لک‌های صورت در سطح وسیعی از پوست و در لایه اپیدرم (سطح رویی پوست) ایجاد می‌شود. این تغییر رنگ نامنظم به وسیله ملانوسیت های که سلول‌های تولیدکننده پیگمنت هستند شکل می‌گیرد. زمانی که این سلول‌ها به دلیل آسیب‌های ناشی از اشعه ماورا بنفش یا تغییرات هورمونی در خطر قرار می‌گیرند، لکه‌های قهوه‌ای / خاکستری روی پوست شکل می‌گیرد. این لک‌ها به شکل متقارن روی پوست صورت شکل می‌گیرند به این معنی که اگر در طرف راست صورت لک‌ها ایجاد شوند، به شکل متقارن در طرف چپ صورت هم به وجود می‌آیند. علائم شایع (آن چیزی که شما می‌بینید)، بروز لک‌های قهوه‌ای یا خاکستری در سطح پوست صورت است. این سطوح بیشتر در قسمت‌های زیر دیده می‌شوند:

• گونه‌ها
• پیشانی
• پل بینی
• بالای لب بالایی
• چانه

 علل

علت ابتلا به لک پوست صورت هنوز مشخص نیست. به نظر می‌رسد زمانی که سلول‌های رنگ‌ساز در پوست (ملانوسیت) مقدار زیادی رنگ تولید می‌کنند، این عارضه شکل می‌گیرد. افرادی که پوست رنگی دارند بیشتر مستعد ابتلا به لک صورت هستند زیرا ملانوسیت های آنها فعال‌تر از پوست‌های روشن است. برخی از دلایل ابتلا به لک صورت عبارتند از:

• قرار گرفتن در معرض خورشید: اشعه ماورا بنفش خورشید ملانوسیت ها را تحریک می‌کند و ممکن است باعث عود لک صورت شود. قرار گرفتن زیاد در معرض نور خورشید می‌تواند باعث افزایش لک‌های صورت در تابستان شود. برای پیشگیری از لک صورت، از نور خورشید دوری نمایید.
• تغییرات هورمونی: زنان باردار اغلب دچار لک صورت می‌شوند. زمانی که لک در صورت زنان باردار شکل می‌گیرد، به آن کولاسما یا ماسک بارداری گفته می‌شود. قرص‌های ضدبارداری و داروهای هورمونی می‌توانند باعث ایجاد لک در صورت شوند.
• آرایش: محصولات مراقبت پوستی ممکن است پوست را تحریک کرده و لک‌های صورت را بدتر کنند.

 علائم

این بیماری به شکل لک‌های نامنظم، تیره و هایپرپیگمنتیشن در قسمت‌های از پوست بینی، لب‌ها، بالای گونه و پیشانی دیده می‌شود. سطوح لک‌دار غالباً به صورت تدریجی و به مرور زمان شکل می‌گیرند. این عارضه علامت ابتلا به بیماری خاصی نیست و صرفاً یک مشکل زیبایی محسوب می‌شود.

درمان

کرم‌های موضعی

• هیدروکینون: هیدروکینون اولین اقدام درمانی خوبی است که برای رفع لک‌های صورت مورد توجه قرار می‌گیرد. هیدروکونین سلول‌های پیگمنتی هستند که عامل لک را سرکوب می‌کنند. این ترکیب شیمیایی بر روی پوست استعمال می‌شود تا رشد سلول‌های پیگمنتی غیرعادی را متوقف کند. این ماده شیمیایی پیگمنت های غیرعادی موجود روی پوست را روشن می‌کند.
• اسید آزلیک: اسید آزلیک یک اسید طبیعی است که از شکل‌گیری پیگمنت های غیرعادی پیشگیری می‌کند. این اسید سلول‌های غیرعادی را هدف قرار داده و با سلول‌های عادی کاری ندارد.
• اسید کوجیک: اسید کوجیک یک آنتی‌اکسیدان قوی است که رشد سلول‌های پیگمنتی غیرعادی را متوقف می‌کند. از آنجا که یکی از عوارض جانبی درمان با اسید کوجیک، درماتیت است، این روش برای رفع لکه های قهوه ای پوست فقط در زمانی که روش‌های درمانی دیگر مؤثر واقع نشوند به کار برده می‌شود.

لایه‌برداری شیمیایی

فرایند لایه‌برداری شیمیایی از طریق استفاده از یک محلول اسیدی بر روی پوست انجام می‌شود، که در نتیجه باعث برداشتن یک لایه از پوست می‌شود. تنها تعداد کمی از مواد قادر به انجام این کار هستند و به طور کامل لک‌های غیرمطلوب را برطرف می‌کنند. این فرایند باعث تحریک تولید کلاژن در پوست می‌شود و باعث تولید کلاژن جدید می‌شود. لایه‌برداری سطحی بهتر از لایه‌برداری‌های متوسط یا عمیق است. برخی از روش‌های لایه‌برداری عبارتند از:

– لایه‌برداری با استفاده از اسید گلیکولیک (که روش متداول‌ترین لایه‌برداری است)
– لایه‌برداری با استفاده از اسید لاکتیک
– لایه‌برداری با استفاده از اسید تریکلواستیک ضعیف
– لایه‌برداری با استفاده از رتینوئید

این روش‌ها به منظور بهبود و ترمیم پوست و رفع نقص‌های ظاهری مورد استفاده قرار می‌گیرند.

این روش درمان ملاسما و لک های صورت عوارض جانبی جزئی دارد و معمولاً نیازی به بستری شدن ندارد.

لیزر درمانی فرکشنال

لیزر درمانی فرکشنال و درمان‌های نوری باید فقط برای درمان لک صورت شدید انجام شوند. لیزر درمانی فرکشنال برای از بین بردن لک‌های صورت و هایپرپیگمنتیشن های دیگر و همچنین رفع پیگمنت های عمیق‌تر به کار می‌رود. لیزر به دقت به سطح پوست تابانده می‌شود تا اندامک‌ها (یا سلول‌های پوستی) حاوی ملانین را از بین ببرد. زمانی که اینها از بین رفتند، بدن باقیمانده آنها را از طریق فرایند شدینگ از بین می‌برد. معمولاً مدت زمان کوتاهی پوست دچار هایپرپیگمنتیشن شده و پس از آن به تدریج پیگمنت ها روشن‌تر می‌شوند. سپس این کار با بازسازی دوباره پیگمنت ادامه یافته و رنگ پوست بازسازی می‌شود. اقدامات درمانی به شدت لک‌های صورت و نوع پوست بستگی دارد. معمولاً ۱ تا ۳ جلسه درمانی برای رفع مؤثر لک‌های پوستی نیاز است.

لیزر درمانی پالسی پرتوان (آی پی آل)

لیزر درمانی پالسی پرتوان یک روش درمانی است که با استفاده از نور مرئی شدید، نواحی تغییر رنگ یافته را بهبود می‌بخشد. این روش باعث آسیب‌های جدی در لایه رویی پوست نمی‌شود و نیاز به بستری شدن هم ندارد. عموماً برای انجام لیزر درمانی پالسی پرتوان، بیمار نیازی به بیحسی موضعی ندارد، با این حال برخی از بیماران برای راحتی بیشتر این فرایند را تحت بیحسی موضعی انجام می‌دهند.

پس از ارسال هر پالس، پوست سرد می‌شود که این عمل در مدت ۲۰ دقیقه انجام می‌شود. این فرایند باعث حذف بافت‌های تغییر رنگ یافته می‌شود و در حین فرآیند بهبودی، بافت سالم جایگزین می‌شود. برای دست‌یابی به نتایج قابل‌قبول، لازم است که درمان در ۳ یا ۴ جلسه انجام شود، اما تعداد جلسات نهایی به شدت و سرسختی لک‌های صورت بستگی دارد.

نتایج و مزایا

• شما تغییر رنگ را بلافاصله روی پوست خود مشاهده می‌کنید
• نتایج نهایی پس از مدتی قابل‌مشاهده می‌شود
• برای دست‌یابی به نتایج مطلوب باید چند جلسه درمانی برگزار شود
• همه روش‌های درمانی برای رفع لک‌های صورت غیرتهاجمی و بدون درد هستند
• روش‌های درمانی برای رفع لک‌های صورت عوارض جانبی زیادی ندارند؛ دستورالعمل مراقبت‌های پس از عمل به شما داده می‌شود.
• این یک عمل کوتاه بوده که نیازی به بستری شدن ندارد. شما بلافاصله پس از انجام اقدامات درمانی می‌توانید به امور روزمره خود بپردازید

 پیشگیری

مراقبت از پوست یکی از مسئولیت‌های اساسی مربوط به بهداشت و زیبایی است. برای حفظ سلامت و زیبایی پوست، می‌توانید به نکات زیر توجه کنید:

۱. حفظ ترطیب: اهمیت حفظ رطوبت پوست بسیار زیاد است. استفاده از مرطوب‌کننده مناسب و منطبق با نوع پوست شما می‌تواند به حفظ ترطیب پوست کمک کند. همچنین، اجتناب از استفاده از محصولات مرطوب‌کننده بیش از حد نیز توصیه می‌شود.

۲. محافظت از نور خورشید: از قرار گرفتن مستقیم در معرض نور خورشید خودداری کنید. استفاده از کرم‌های ضدآفتاب با فاکتور حفاظتی SPF30 یا بیشتر بسیار حیاتی است. این کرم‌ها به پوست شما کمک می‌کنند تا از اشعه مضر UV محافظت کند.

۳. مصرف مکمل‌های مناسب: استفاده از مکمل‌هایی که می‌توانند در مقابله با اثرات ضار اشعه خورشید به پوست کمک کنند، مفید است. مصرف مکمل‌هایی که حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها و ویتامین‌های مفید برای پوست هستند، می‌تواند به بهبود و حفظ سلامت پوست کمک کند.

۴. توجه به سلامت درونی و ظاهر: بهترین راه برای داشتن پوستی سالم، توجه به هر دو جنبه سلامت درونی و ظاهری است. مصرف مواد غذایی سالم و متنوع، مراقبت از رژیم غذایی، ورزش منظم، خواب کافی و کاهش استرس می‌توانند به بهبود وضعیت پوست کمک کنند.

به طور کلی، رعایت این نکات و انجام مراقبت‌های پوستی منظم و صحیح می‌تواند به حفظ و بهبود سلامت پوست شما کمک کند.