لیزر موهای زائد بی‌خطرترین، مؤثرترین روشی است که برای از بین بردن دائمی موهای ناخواسته استفاده می‌شود و شامل فرایندی از تشعشع لیزر بسیار متمرکز در فولیکول‌های مو است. رنگ‌دانه‌های موجود در فولیکول‌ها نور را جذب می‌کنند و تا جایی که باعث سوزاندن مو می‌شوند، موها تخریب می‌شوند و ریشه اطراف مانع از رشد مجدد مو در آینده می‌شود. جلسات لیزر درمانی، سریع و آسان و بی‌خطر هستند. انرژی گرمایی حاصل از هر پالس لیزر بهینه و خاص است به‌طوری‌که پوست آن را جذب نمی‌کند. با توجه به اینکه موهای انسان به‌صورت چرخه‌ای رشد می‌کنند، چندین جلسه لیزر با فواصل حداقل ۸ هفته از هم لازم است.
عوارض لیزر موهای زائد
خطرات، عوارض جانبی و مشکلات نادر و احتمالی ناشی از لیزر موهای زائد به شرح زیر است:
سوختگی
سوختگی‌های ناشی از درمان لیزر موهای زائد، معمولاً به صورت خفیفی رخ می‌دهند. این سوختگی‌ها به سه درجه تقسیم می‌شوند. سوختگی درجه یک به طور جدی نیست و با گذشت زمان بهبود می‌یابد. اما سوختگی درجه دوم و سوم می‌تواند منجر به تاول، پوسته پوسته شدن، تیرگی و روشن شدن پوست و باقی‌ماندن جای سوختگی روی پوست شود. اگر در هنگام انجام لیزر احساس گرمای شدیدی کردید و پوستتان خنک نشد یا درد شدیدی تجربه کردید، باید به تکنسین خود اطلاع دهید و هشدار دهید.
کمی پوسته پوسته شدن / ایجاد زخم و خراشیدگی
گاهی اوقات لیزر می‌تواند فولیکول‌های مو را تحریک کند، به گونه‌ای که خونریزی جزئی یا زخم ایجاد شود. این مشکل معمولاً در افرادی که موهای زیر پوستی دارند رخ می‌دهد. همچنین گزارش شده است که بیش از ۳۰ درصد افراد دارای پوست روشن‌تر که از لیزرهای پالس بلند روبی و الکساندرایت استفاده می‌کنند، این مشکلات بروز می‌کند. دلیل اصلی پوسته پوسته شدن پوست، به استعمال بیش از حد لیزر در منطقه ربط دارد.
تاول
اگر بعد از درمان با لیزر موهای زائد، تاول زدگی داشته باشید، ممکن است دچار سوختگی درجه دو شوید. بیشترین دلیل بروز این عارضه، کار تکنسین‌هایی است که از تجربه و صلاحیت کافی در لیزر درمانی برخوردار نیستند. تاول‌ها بسیار دردناک هستند و ناراحتی‌های شدید را برای هر کسی به همراه می آورند و در صورت عدم درمان ممکن است منجر به خطر ایجاد اسکار و جای سوختگی و تغییر رنگ‌دانه‌های پوستی شوند.
لکه زدن و تیره شدن پوست
هیپرپیگمانتاسیون (افزایش رنگ‌دانه‌ها) به تیرگی پوست اشاره دارد. این عارضه اغلب در بیمارانی که پوست تیره‌تری با انرژی لیزر بیش از حد و خنک کننده نامناسب اپیدرم دارند، ایجاد می‌شود. لکه تیره معمولاً طی سه ماه محو می‌شود اما می‌تواند شش تا هشت ماه دوام داشته باشد. گزارش‌های اخیر طی یک دهه گذشته نشان داده است که در هنگام استفاده از لیزرهای با طول موج بلندتر مانند دایود یا Nd: YAG، هیپرپیگمانتاسیون کاهش یافته و خطر آن در هنگام استفاده از IPL و Ruby نسبت به سایر لیزرها بیشتر است.
لکه‌های روشن روی پوست
هیپوپیگمانتاسیون به روشن شدن پوست گفته می‌شود و به خاطر جذب شدن پرتوی لیزری به پوست به‌جای جذب شدن به فولیکول مو ایجاد می‌شود. پرتوهای نوری می‌توانند ملانین پوست را خراب یا معیوب کنند و از این طریق به توانایی بدن در تولید رنگ پوست آسیب می‌رسانند. روشن‌تر شدن رنگ پوست به طور کلی تا دو ماه ادامه دارد و ممکن است در برخی موارد دائمی باشد. افرادی که پوست تیره دارند، نسبت به روشن شدگی پوست آسیب پذیرتر هستند.
اسکار و جای سوختگی
به طور کلی در موارد نادر امکان ایجاد جای زخم و اسکار بعد از درمان با لیزر موهای زائد وجود دارد. اگرچه مقالات متعددی در مطبوعات وجود داشته است که در آن‌ها بیماران به دنبال درمان با لیزر، دچار اسکار و جای زخم شده‌اند. شایع‌ترین علت این عارضه، استفاده نادرست از دستگاه لیزر است. لیزر الکساندرایت برای پوست‌های روشن تا متوسط، دایود برای رنگ پوست‌های روشن تا برنزه و Nd: YAG برای پوست‌های تیره هستند. علت بعدی آن، تجربه و آموزش اپراتور دستگاه لیزر است.
کبودی
کبودی یکی از خطرات نادر لیزر موهای زائد است. بیماران دارای پوست حساس که به راحتی کبود می‌شوند ممکن است بعد از درمان شاهد کبودی در پوستشان باشند. افراد دیابتی، افرادی که از قبل دچار بیماری‌های پوستی یا مشکلات گردش خون هستند، به دلیل گردش خون ضعیفشان، بیشتر در معرض کبودی پوستشان قرار دارند. گاهی اوقات می‌توان با متوقف کردن مصرف داروهای ضد انعقاد خون مانند آسپرین یا اجتناب از مصرف ویتامین E به مدت ۲ هفته قبل از درمان با لیزر، از ایجاد کبودی‌ها جلوگیری شود.
آسیب دیدگی چشم
آسیب دیدگی چشم یک اثر جانبی طولانی مدت و مضر است، اما می‌تواند بسیار نادر باشد. هر پالس مستقیم یا متمایل نور که به چشم وارد شود، می‌تواند به شبکیه آسیب برساند و به طور بالقوه منجر به کوری شود. پزشکان استفاده از لیزر را در هر جایی در اطراف حدقه‌ی چشم (کل ناحیه‌ی استخوان اوربیتال و حلقه‌ی چشم) توصیه نمی‌کنند. زیرا نور می‌تواند به چشم شما برسد و خطر ابتلا به یووییت (تورم رنگینه ی چشم)، افزایش می‌یابد. این مشکل هنگام استفاده از لیزر با طول موج بلندتر اتفاق می‌افتد و ممکن است باعث قرمزی چشم، تاری دید، حساسیت به نور، کدری، لکه‌های شناور در طول میدان بینایی و درد چشم شود.
راه‌های پیشگیری از عوارض لیزر موهای زائد
قبل از اینکه هر کار دائمی را روی بدن خود انجام دهید، اطمینان حاصل کنید که اطلاعات کافی را درباره‌ی آن کسب کرده‌اید. این شامل لیزر موهای زائد نیز می‌شود. به نظر خیلی ساده می‌آید و نیازی به فکر کردن زیاد ندارد: موهای زائد با یک چوب جادویی لیزری محو و ناپدید می‌شود! اما به همین سادگی‌ها نیست.
ابتدا مکانی را برای انجام درمان لیزر انتخاب کنید که جوانب کار را صادقانه با شما در میان بگذارند. بررسی و جستجو را ادامه دهید تا دریابید که چرا مشکلاتی ممکن است به وجود بیاید و چه کارهایی را هنگام برداشتن لیزر موهای زائد هرگز نباید انجام دهید.
از برنزه کردن خودداری کنید
“همیشه وقتی که می‌دانید قرار است یک جلسه‌ی لیزر موهای زائد داشته باشید، از برنزده کردن، بنا بر چند دلیل، خودداری کنید.” بهتر است قبل از شروع درمان بعدی خود حداقل چهار هفته بعد از برنزه کردن بدنتان صبر کنید. برنزه کردن پوست ممکن است احتمال بروز عوارض جانبی ناخواسته‌ای را مانند تاول یا سوختگی افزایش دهد. همچنین خود مواد و دستگاه‌های برنزه کننده، سطح پوست را تیره می‌کنند که برای انرژی نوری لیزر، یک هدف رقیب ایجاد می‌کند؟ هدف دیگر رقیب، رنگ موجود در موها است. با تیره‌تر شدن سطح پوست، انرژی لیزری بیشتری در سطح پوست جذب می‌شود به جای آنکه در پایه (حباب) فولیکول مو جذب شود، جایی که هدف اصلی انرژی نور است تا به یک درمان مناسب منجر شود.
از قرار گرفتن در معرض نور خورشید خودداری کنید
مانند قاعده‌ی برنزه کردن پوست، پزشکان معمولاً توصیه می‌کنند که حداقل ۷ تا ۱۰ روز قبل و بعد از لیزر درمانی موهای زائدتان در معرض آفتاب قرار نگیرید. اگر مستعد ابتلا به هیپرپیگمانتاسیون (لکه‌ی تیره روی پوست) ناشی از واکنش نسبت به درمان‌ها (آکنه، سوختگی، خراش و غیره) هستید، بهتر است حداقل ۶ ماه کمتر در معرض نور خورشید قرار بگیرید. به طور کلی، بهتر است در صورت برنامه‌ریزی برای لیزر، برنزه نکنید، زیرا اگر رنگ پوستتان به رنگ موهای شما نزدیک‌تر باشد، ممکن است تنظیم لیزر چندان تأثیرگذار نباشد و ممکن است برای رفع کامل موهایتان، به جلسات لیزری بیشتری نیاز داشته باشید.
اجتناب از قرار گرفتن در معرض آفتاب و استفاده روزانه از کرم‌های ضد آفتاب به طور کلی در دوره‌ای که تحت لیزر درمانی قرار دارید، بسیار توصیه می‌شود. این کمک می‌کند تا خطر عوارض جانبی مانند سوختگی، تاول و تغییر رنگ‌دانه‌ها به حداقل برسد. پوست برنزه شده، در هنگام لیزر موهای زائد، بیشتر مستعد ابتلا به این نوع عوارض خواهد بود. به یاد داشته باشید، برنزه کردن اساساً ایجاد کبودی روی پوست است و شما قطعاً نمی‌خواهید که پوست شما برای رفع لیزر مو به خطر بیفتد.
از مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها خودداری کنید
“آنتی‌بیوتیک‌ها ممکن است باعث افزایش حساسیت به نور شوند. حساسیت به نور (Photosensitivity) یک التهاب پوستی ناشی از ترکیبی از نور و داروهای یا مواد خاص است. پوست نسبت به آسیب‌دیدگی‌های ناشی از گرما مستعدتر است، آسیب‌هایی از جمله تاول‌ها، بثورات پوستی، تب، خستگی، درد مفاصل و غیره. پزشکان توصیه می‌کنند اگر در حال حاضر برای طولانی مدت داروی آنتی‌بیوتیک مصرف می‌کنید، قبل از انجام لیزر موهای زائد، حتماً با پزشک خود مشورت کنید. اگر بیمار شده‌اید و شروع به درمان آنتی‌بیوتیک در میانه مدت کرده‌اید، باید هفت روز قبل از جلسه بعدی لیزرتان، مصرف دارو را متوقف کنید. شما همیشه باید برای نیازهای شخصی با پزشک خود مشورت کنید.”
از مصرف برخی ویتامین‌ها خودداری کنید
“همیشه باید به خاطر نیازهای شخصی خود با پزشک خانواده خود مشورت کنید، اما به‌طورکلی، ما توصیه می‌کنیم از مکمل‌هایی که رقیق‌کننده خون هستند و به‌طورکلی ویتامین E در دوزهای زیاد خودداری کنید. “همچنین، موردی وجود دارد که بسیاری از مشتری‌ها به آن فکر نمی‌کنند، و این است که اگر یک مکمل رشد مو مصرف می‌کنید، ممکن است این مکمل اثرات منفی بر روی درمان‌های لیزری شما بگذارد.”
از آرایش کردن خودداری کنید
پزشکان توصیه می‌کنند که قبل و بعد از جلسات لیزر درمانی، از لوازم آرایشی یا کانسیلر استفاده نکنید، زیرا لیزر به رنگ‌دانه و ملانین پوست جذب می‌شود و هر چیزی که دارای رنگ تیره باشد جذب لیزر می‌شود و می‌تواند آن را کمتر فعال کند. برای پوشاندن هرگونه قرمزی قابل توجه، می‌توانید به طور مستقیم بعد از درمان از مواد آرایشی بر پایه‌ی معدنی استفاده کنید، اما توصیه می‌شود که این کار را هم کلاً در عصر انجام دهید (چند ساعت بعد از لیزر) تا مطمئن شوید پوستتان التیام یافته است. پزشکان پیشنهاد می‌کنند محصولات آرایشی استعمالی روی پوست خود را محدود کنید تا احتمال تحریک پوستتان کمتر باشد.
بهتر است برای آرایش کاملاً صورت خود و پوشش دادن کل پوستتان از مواد آرایشی، ۲۴ تا ۴۸ ساعت صبر کنید، البته این بسته به روند بهبودی پوست شما دارد. اگر به خاطر تغییرات پوستی‌تان معذب هستید، پزشکان توصیه می‌کنند که جلسات لیزرتان را عصر روز بعد از کار یا دانشگاهتان تعیین کنید تا دیگری جایی برای نگرانی در مورد کارهای بعدی و نیاز به فوراً آرایش کردن نباشد. هنگامی که پوست خود را تمیز می‌کنید، حتماً از آب ولرم با یک دستمال مرطوب بدون عطر و یک حوله تمیز برای خشک کردن پوست استفاده کنید. از استفاده از اسکراب‌های خیلی زیر و یا لایه‌بردارهای شدید استفاده نکنید و اگر قرمزی زیادی روی پوستتان دارید، می‌توانید برای کاهش قرمزی یک لایه از آلوئه ورا روی پوستتان بمالید.
از استفاده از دئودورانت خودداری کنید
“صد در صد باید از استعمال دئودورانت در ناحیه زیر بغل قبل از جلسه لیزر موهای آن ناحیه اجتناب کرد یا در صورت وجود، باید قبل از لیزر آن را کاملاً شست. برخی از دئودورانت‌ها باقیمانده‌ای بر جای می‌گذارند. این باعث کاهش نور لیزر می‌شود زیرا (همان‌طور که در مورد مواد آرایش در بالا ذکر شده است) لیزر به سمت مواد باقیمانده از دئودورانت جذب می‌شود و باعث کاهش چشمگیر اثربخشی لیزر می‌شود. همچنین باید تا ۲۴ ساعت بعد از درمان از دئودورانت استفاده نکنید تا موجب تحریم نواحی بعد از جلسات لیزر درمانی نشود.”
اگر دچار تب‌خال یا جوش شدید، لیزر درمانی‌تان را متوقف کنید
“اگر عفونت‌های فعال تب‌خال دهانی یا تناسلی دارید، باید مراقب باشید که درمان لیزر موهای زائد را به طور موقت متوقف کنید. با این حال، پس از بهبود عفونت، می‌توانید مجدداً درمان را ادامه دهید. اگر به ابتلا به تب‌خال مستعد هستید، توصیه می‌شود قبل از جلسات لیزر از داروهای ضد ویروسی و پیشگیری استفاده کنید تا از شیوع آن جلوگیری شود. (قبل از اقدام، با پزشک خود مشورت کنید.) همچنین، اگر تب‌خال فعال دارید، گرمای تولید شده توسط لیزر می‌تواند باعث افزایش گرما در پوست شود و این ممکن است به تب‌خالتان آسیب برساند. تا زمانی که تب‌خال شما بهبود نیافته است، باید از درمان لیزر خودداری کنید. “
در صورت ایجاد جوش و آکنه، از لیزر موهای زائد صرف‌نظر کنید
”اگر آکنه دارید، بهتر است از درمان‌های لیزر خودداری کنید.” همان‌طور که در مورد تب‌خال توضیح داده‌شده است، گرمای لیزر ممکن است غدد را تحریک کرده و جوش‌ها و آکنه را افزایش دهد. حتی اگر در نزدیکی منطقه‌ای که لیزر می‌شود، جوش داشته باشید، جوش‌های شما بدتر می‌شود. قبل از اینکه در ناحیه جوش زده یا در نزدیکی آن لیزر انجام دهید، با متخصص پوست درباره رفع آن آکنه‌ها صحبت کنید و راهنمایی بگیرید.
در طول دوره‌ی قاعدگی از لیزر خودداری کنید
در طول دوره قاعدگی، فرد نسبت به هر زمان دیگری از ماه نسبت به درد حساسیت بیشتری دارد، بنابراین پزشکان پیشنهاد می‌کنند که فرد منتظر بماند تا قاعدگی وی به پایان برسد و بعد برای لیزر موهای زائد اقدام نماید. هیچ نشانه‌ی هشداردهنده و مانعی در مورد انجام لیزر موهای زائد در طول قاعدگی فرد وجود ندارد، به جز حساسیت بالا در برابر درد.
